Türkiye, son 45 gün içerisinde gümrük kapılarında altı başka operasyonda virüslü domates tohumu tespit etti. Yakalanan örneklerin dört adedinin Çin, bir adedinin Tayland ve bir adedinin Hindistan menşeli olduğu belirlendi. Yapılan tahlillerde, tohumlarda “benekli mozaik virüsü” (ToMMV) ve “kahverengi buruşuk meyve virüsü” (ToBRFV) tespit edildi. Her iki virüs de ekildikleri bölgede tüm tarım eserlerini kısa müddette yok edebilecek kapasitede bulunuyor ve tüketildiğinde insanlarda önemli hastalıklara yol açabiliyor.
Önceki yıllarda ABD’de 2018’de ortaya çıkan bu virüs, zerzevat ve meyve üretiminde değerli düşüşlere neden olmuştu. 2021’de ise İsrail’de görülerek ülkenin seracılık faaliyetlerini neredeyse durma noktasına getirmiş, meyve-sebze gereksinimini ithalata bağımlı hale getirmişti.
Tarım ve Orman Bakanlığı, sınır kapılarındaki denetimleri sıkılaştırarak bu cins tehditlerin ülkeye girişini engellemek için kararlı adımlar atıyor. Ziraat mühendisleri, virüslü tohumların Türkiye’ye girişinin hayati ehemmiyet taşıdığını belirterek, yerli tohum üretimine daha fazla yatırım yapılması gerektiğini tabir ediyor.
Türkiye Gazetesi’nin haberine nazaran, Ziraat mühendisi Ayşegül Aslan, “Virüslü tohumların hudutlarımızda yakalanması sevindirici, fakat bu olayların artması tarım kesimimiz için önemli bir tehdit oluşturuyor. Ülke tarımını korumak ismine daha fazla önlem almamız şart” dedi.
Virüslü domates tohumlarının en büyük tehlikesinin, tohumdan yayılarak denetim altına alınamaması olduğu bildiriliyor. Ekildiği bölgede yalnızca domates üretimini değil, tüm bitkileri kısa müddette yok eden bu virüs, bulaştığı toprakta beş yıl boyunca etkin kalabiliyor. Ayrıyeten, virüslü domateslerin tüketilmesi durumunda insanlarda yüksek dozda gribal hastalıkların görülmesi de sıhhat açısından tasa yaratıyor.
Yetkililer, bu çeşit tohumların “verimli, kısa müddette yetişen ve uygun fiyatlı” eserler olarak pazarlanmaya çalışıldığını belirtiyor. Lakin, kimi ziraat mühendisleri bu teşebbüsün âlâ niyetli olmadığını ve Türk tarımına yönelik şuurlu bir hareket olabileceğini sav ediyor. Türkiye’nin tarımda kendi kendine kâfi bir ülke olabilmesi için, hudut kontrollerinin ve yerli üretimin desteklenmesinin hayati ehemmiyet taşıdığı vurgulanıyor.
1,5 ayda 6 kere yakalandı
15 Şubat 2025: Hindistan menşeli 110 kg domates tohumunun İstanbul Havalimanı’ndan Türkiye’ye girişi yapılmak istendi. Bakanlık grupları müdahalesiyle eserler geldiği ülkeye geri gönderildi.
13 Şubat 2025: Antalya havalimanından girişi yapılmak istenen Çin menşeli 11,5 kg domates tohumunda yapılan denetim ve alınan numunelerde Tomato mottle mosaic virus (ToMMV) tespit edildi.
10 Şubat 2025: İstanbul havalimanından girişi yapılmak istenen Çin menşeli 6 kilo 901 gr domates tohumunda Tomato brown rugose fruit virus (ToBRFV) tespiti sebebiyle mahrecine iade edildi.
10 Şubat 2025: İstanbul havalimanından girişi yapılmak istenen Tayland menşeli 8 kilo 497 gr domates tohumunda Tomato brown rugose fruit virus (ToBRFV) tespit edildi.
23 Ocak 2025: İstanbul’dan girişi yapılmak istenen Çin menşeli 33,5 kg domates tohumunda, Tomato brown rugose fruit virus (ToBRFV) virüsü belirlendi.
10 Ocak 2025: İstanbul’dan girişi yapılmak istenen Çin menşeli 16,2 kg domates tohumu, Tomato brown rugose fruit virus (ToBRFV) tespiti nedeniyle mahrecine iade edildi. (Türkiye Gazetesi)