24 Şubat’ta Rusya’nın Ukrayna’yı işgale başlamasıyla başlayan savaşın en kıymetli sonuçlarından biri olan global besin krizinin aşılması için bugün İstanbul’da tarihi bir adım atıldı.
Karadeniz üzerinden dünya pazarlarına tahıl ve öteki besin eserlerinin taşınmasına ait mutabakat, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, BM Genel Sekreteri António Guterres ve Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu katılımıyla Dolmabahçe Ofisi’nde imzalandı.
ERDOĞAN’DAN KIYMETLİ AÇIKLAMALAR
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde gerçekleştirilen Tahıl Sevkiyatı Mutabakatı imza merasiminde açıklamalarda bulundu.
Küresel besin krizinin tahlilinde büyük rol oynayacak teşebbüse vesile olmaktan ötürü büyük bir gurur duyduklarını belirten Erdoğan, “Bugün mutabakata varılan metinle Afrika’dan Ortadoğu’ya, Amerika’dan Asya’ya tüm dünyada milyarlarca insanı bekleyen açlık tehlikesinin önünün alınmasına birlikte katık sağlayacağız. Tarım ve besin eserlerinde dünya arz güvenliği temini pek çok bakımdan değerli. Bu adımla yaşanan sıcak hava dalgası ve kuraklığı sebep olacağı randıman kaybının yol açacağı olası ek fiyat artışlarının önüne geçilecektir. Global sorun haline gelen besin enflasyonunun denetimine yardımcı olacaktır. Ukrayna depolarında bekleyen tahılın Karadeniz üzerinden ihracı için Ukrayna ve Rusya makamları ile ve BM yetkilileri ile ağır bir süreç yürüttük. Rus ve Ukrayna mevkidaşlarımızla temas halinde olduk. Her iki ülkenin bu hassas süreç ile ilgili beklenti ve telaşlarının giderilmesi için kapsamlı müzakereler gerçekleştirdik. BM Genel Sekreteri Sayın Guterres ve grubunun birinci taslağını hazırladıkları plana verdikleri katkılar takdire şayan. Sayın Putin ve Sayın Zelensky’e sergiledikleri liderlikten ötürü teşekkür ediyorum” tabirlerini kullandı.
“DENETİM İSTANBUL’DAN YAPILACAK”
Karadeniz’de gemi trafiğinin önümüzdeki günlerde başlayacağını vurgulayan Erdoğan, “Gemi trafiği ile Karadeniz’den dünyanın birçok ülkesine yeni bir nefes borusu açmış olacağız. Gemilerin çıkışından intikaline kadar tüm süreçler üzerinde mutabakat tesis edildi. Bu planın icrası ve kontrolü İstanbul’da kurulacak müşterek uyum merkezi tarafından gerçekleştirilecek. Planın muvaffakiyet ile uygulanmasında memleketler arası toplumun dayanağı büyük değer taşıyor” sözlerini kullandı. Rusya ve Ukrayna ortasında 4 ay evvel İstanbul’da gerçekleştirilen müzakereleri hatırlatan Erdoğan, “Ev sahipliğimizde yapılan müzakerelerde ara kat etmiş, savaşın sona ereceğine dair ümitler yeşermişti. Maalesef o toplantı sonrası meydana gelen gelişmeler çatışmaları körükledi. Başından beri bu savaşın kazananı olmayacağını, yalnızca tarafların değil tüm dünyanın kayba uğrayacağını söz ediyoruz. Yaklaşık 5 aydır aralıksız devam eden çatışmalar ve bunun global tesirleri ne yazık ki bu öngörümüzü doğruluyor. Silahların susması uzadıkça ekonomik maliyetlerin yanı sıra insani kayıplar da artıyor. Savaş yalnızca tarafları yalnızca bölge ülkelerini değil dünyanın en ücra köşesindekiler dahil tüm insanları olumsuz etkiliyor. Bu gidişatın mukadder olmadığına da inanıyoruz. Temizlerin hayatına mal olan bu çatışmaların biran evvel sona ermesini dilek ediyoruz. Adil bir barışın kaybedeninin olmayacağı hepimizin malumudur. Bugün Rusya ve Ukrayna tarafı ile İstanbul’da atmakta olduğumuz bu müşterek adımın barışa yönelik umutları canlandıracak yeni bir dönüm noktası olmasını canı gönülden diliyorum. Yerdeki gelişmeler ne istikamette seyrederse seyretsin savaş nihayetinde müzakere masasında sonlanacaktır. Tesis ettiğimiz bu dostça ve barışçıl atmosferin savaşın sonlandırılmasına yönelik adımlara tahvil edilmesi, tüm insanlığın faydasınadır. Medeniyet anlayışımızın bize yüklediği sorumluluğun şuuruyla hareke etmeyi sürdüreceğiz. Bölgemizde sulh hakim olana kadar komşuluk hukukumuzun gereğini yerine getirmeye devam edeceğiz” halinde konuştu.
GUTERRES: BU DÜNYANIN FAYDASINA BİR ANLAŞMADIR
Merasimde kelamı birinci olarak BM Genel Sekreteri António Guterres aldı. Guterres açıklamasında, “Bugün Karadeniz’de bir ışık var, umut ışığı, rahatlama ışığı. Sizin arabulucuğunuz olmazsa olmaz bir misyon gördü. Rusya ve Ukrayna temsilcilerine tüm manileri aştınız, yeni bir teşebbüsün önünü açtınız. Bu dünyanın faydasına bir anlaşmadır” ifadelerini kullandı. Guterres kelamlarına şöyle devam etti;
“Bu kıtlık eşiğinde yaşayan halklar için tahlil getirecek mutabakattır. Bu teşebbüs hatırı sayılır oranda 3 limandan besin ticareti yapılmasını sağlayacak. Tahıl ve besin eserlerinin global pazarlara ulaştırılması için açığı kapatıp fiyatları düşürecek.
Bu mutabakat kolay biçimde sağlanmadı. Önemli uğraşlar sayesinde, tüm tarafların uzun mesai sayesinde bu sonuca vardık. Buradaki kararlılık hiç olmadığı kadar değerli. Bu teşebbüs uygulanmalı. Türkiye hükümetine güveniyoruz. Hükümet buradaki kritik rolünü sürdürmeli”