Merve YİĞİTCAN-İSTANBUL
■ Türk vatandaşlarının bir süredir ‘pandemi’ ileri sürülerek yaşadığı vize sıkıntısı, iş dünyasının da tadını kaçırmaya başladı. Uzayan vize değerlendirme süreçleri ve artan retler nedeniyle ticari seyahatlerini gerçekleştiremeyen iş insanlarının sayısı artıyor.
■ Bazı ihracatçılar katılımcısı oldukları fuarlara dahi vize alamıyor. Vize süreçlerinde yaşanan bu belirsizlik, eylül itibariyle hızlanacak fuar trafiği öncesi ihracatçıları endişelendirmeye başladı. En büyük sıkıntı ise Almanya konsolosluğunda yaşanıyor.
Schengen vize alımlarında yaşanan gecikmeler, artan retler ve kısa süreli vizeler, ihracatçılara ciddi sıkıntılar yaşatmaya başladı. Vize süreçlerinde yaşanan gecikmeler iş seyahatlerinin planlamasını zorlaştırırken, bazı toplantıların da gerçekleştirilememesine ve iş bağlantılarının kurulamamasına neden oluyor. Hatta bazı fuar katılımcılarının aldığı ret cevapları ya da vizelerinin yetişememesi nedeniyle organizasyonlara katılamayacak olmaları, eylül ayı itibariyle hızlanacak fuar trafiği öncesi ihracatçıları endişelendiriyor.
Edinilen bilgiye göre, pandemi nedeniyle ülke konsolosluklarında ağır ilerleyen bürokrasi iş insanlarını da olumsuz etkilemeye başladı. ABD ve İngiltere konsolosluklarına başvuran iş insanları ticari seyahatleri için ileri tarihli vize randevusu alma, vize süreçlerinin sonuçlanma sürelerinin 45 güne kadar uzaması ve seyahat edilecek ülkedeki ticari bağlantının ya da partnerin davetiyesine rağmen ret cevabıyla karşılaşabiliyor. Bu sorun AB vize başvurularında ise çok daha yoğun yaşanıyor. Özellikle pandemi sonrası yaşanan söz konusu sıkıntılarda, ilgili konsoloslukların ‘başvuru kotası’ uygulamasına geçmesi, vize taleplerinin artması ve vize alınan ülkeye gidilip geri dönülmemesi şeklindeki vakaların artmasının etkili olduğu düşünülüyor.
En büyük sıkıntı Almanya’da yaşanıyor DÜNYA’ya bilgi veren kaynaklar, iş insanları için en büyük sıkıntının ve ret oranının Schengen ülkeleri içinde en yoğun konsolosluk olması sebebiyle Almanya’da yaşandığını belirttiler. Pande-mi öncesinde 10 iş günü süren vize sürecinin, pandemi sonrası en az 15 iş gününe çıktığı ve 45 iş güne kadar uzadığı görülüyor. Ticari vize başvurularında bu sürenin kısaltılması yönünde taleplerini dile getirdiklerini söyleyen sektör kaynakları, ancak bu taleplerin çoğunun göz ardı edildiğini, son zamanlarda bu nedenle fuara yetişemeyen ihracatçıların sayısında artış olduğunu dile getiriyor. Fransa Konsolosluğu ile yaşanan en büyük sorun ise randevu için tarih almak olurken; Konsolosluk henüz ayın başında, o ay için olan randevu kotasını kapatıp bir sonraki aya erteleyebiliyor. İtalya Konsolosluğu da fuar ziyaretlerini ticari değil turistik olarak değerlendiriyor, bu nedenle iş insanlarına kısa süreli vize veriyor. Sektör kaynakları, İspanya’nın da Schengen ülkeleri içinde en sıkıntılı konsolosluğa sahip ülke olduğuna dikkat çekiyor. İş insanları söz konusu konsolosluğun hem çok fazla evrak istediğini hem de çok kısa süreli vize verdiğini belirtiyor. Öte yandan Hollanda, Belçika ve Avusturya konsoloslukları da vize randevusu için çok ileri tarih vererek iş insanlarının programlarını planlamasını zorlaştırıyor.
Schengen ülkeleri dışında İngiltere vizesinin de geçmiş yıllara göre daha zor alındığını söyleyen sektör kaynakları, vize alma süresinin 6-7 haftaya kadar çıktığından ve ret oranlarının çok arttığından şikayetçi. ABD Konsolosluğu ise pandemi döneminde aldığı bir karar ile sadece son 48 ay içinde vizesi biten kişilerin başvurularını kabul edip, diğer başvurular için randevuları 2023 yılına veriyor. Bu konuda ABD Konsolosluğu’na bazı iş dünyası örgütleri tarafından resmi başvuruların yapıldığı, ancak konsolosluğun hiçbir şekilde esneklik sağlamadığı bildirildi.
Gültepe: 15 günde alınan vize şimdi 2 ayda alınıyor
Vize süreçlerinde yaşanan sıkıntılarla ilgili DÜNYA’ya değerlendirmelerde bulunan Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, “2 aydır İngiltere ve ABD’de süreler çok uzamıştı. Son 2-3 haftadır diğer ülkelere de sirayet etti. Yavaşlama var. Randevuları geç veriyorlar. Daha önce 15 günde aldığınız vizeyi şimdi 1,5-2 ayda alabiliyorsunuz. İngiltere’de bu süre daha da uzun. Ticari seyahat gerçekleştirecek iş insanları bu gecikmeleri göze alarak daha erken vize başvurusunda bulunmalılar” diye konuştu. TOBB Plastik, Kauçuk ve Kompozit Sanayi Meclis Başkanı Yavuz Eroğlu da sürecin pandemi sonrası vize başvurularının artması, bunun yanında konsoloslukların süreçleri ağır işletmesinden kaynaklandığını, Türkiye’ye yönelik özel bir durumun olmadığını dile getirerek, “Konsolosluklardaki bürokrasi üzerindeki pandemi rehavetini hala atamadı” ifadelerini kullandı.
Katılımcı oldukları fuar için vize alamadılar
Vize mağduriyeti yaşayan şirketlerden biri de otomotiv sanayinde faaliyet gösteren ve Almanya’nın sanayi devlerinden Schaffler’in Türkiye’deki distribütörlerinden Rulman Ticaret oldu. Mayıs ayında Schaeffler’in Almanya’da, çeşitli ülkelerden bayilerini bir araya getirdiği bir toplantı düzenlediğini ve firmalarının da toplantıya davet edildiğini aktaran Rulman Ticaret Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Bayındır, ancak Schaeffler’in davetiyeyi paylaştığı firma yöneticisine vize verilmediği için toplantıya katılamadıklarını söyledi. Bayındır, “Schaffler’in davetiyesine rağmen vize alamadığımıza çok şaşırdık. Ardından haziran ayında İtalya’daki bir fuar için yeniden vize başvurusu yaptık. Bu kez de İtalya vize vermedi. Arada bir başka fuar ziyareti için Polonya’dan vize istedik, kısa süreli bir vize alabildi aynı yöneticimiz. Eylül ayında sektörün en büyük fuarlarından Almanya’daki Automechanika Fuarı’nda katılımcı olarak yer alacağız. Tekrar Almanya Konsolosluğu’na başvurduk, fuarda yer alacak yöneticimiz yine ret aldı. Ziyaretçi değil doğrudan katılımcı olarak yer alacağımız fuar için de vize alamamak çok can sıkıcı. Hiçbir gerekçe sunulmuyor. Yeniden ilave evrak hazırlayıp, çeşitli dilekçeler yaparak başvurumuzu gerçekleştireceğiz. İhracatımızı artıralım derken, ihracatı engelleyici bu durum keyif kaçırıyor” ifadelerini kullandı.
100 Türk’ten 20’sine ret
Türk vatandaşları, pandemi kapanmalarının sona ermesi ile yurtdışı ziyaretlerinin birden yığılması ve konsoloslukların randevu başvurularını eski yoğunlukta almaması nedeniyle bir süredir Schengen, İngiltere ve ABD vizesi almakta zorlanıyordu. Ancak talebin normale dönmesine rağmen vize süreçlerinin halen uzun olması ve retlerin geçmişe oranla çok artmış olması kafalarda birtakım soru işaretlerine neden oluyor.
8 Haziran tarihinde DÜNYA’da yer alan “Türk vatandaşlarını bekleyen Schengen tehlikesi” başlıklı haberde verilen bilgiye göre, 100 Türk’ten 20’sinin vize başvurusu reddediliyor.