Pandemi bile durduramadı! 531 milyar dolarlık ‘silah’ rekoru
İsveçli Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü, dünyanın en büyük 100 silah firmasının pandeminin etkisinden büyük ölçüde zarar görmediğini söyledi.
SIPRI, 2020’de en büyük 100 firma tarafından art arda altıncı satış büyümesine işaret ederek, hatta küresel ekonomi küçülürken artışın devam ettiğini belirtti. Genel satışlar, Çinli firmalara ilişkin verileri ilk kez dahil edildiği 2015 yılına göre yüzde 17 yükseldi.
PANDEMİ BİLE DURDURUMADI: 531 MİLYAR DOLARLIK REKOR
SIPRI Askeri Harcama ve Silah Üretim Programı araştırmacısı Alexandra Marksteiner Pazartesi günü yaptığı açıklamada, “Endüstri devleri, hükümetin askeri mal ve hizmetlere yönelik sürekli talebiyle büyük ölçüde korundu. Dünyanın çoğunda askeri harcamalar arttı ve hatta bazı hükümetler Kovid-19 krizinin etkisini azaltmak için silah endüstrisine yapılan harcamaları hızlandırdı.” dedi.
SIRPI raporunda, dünyanın en büyük 100 silah şirketinin silah ve askeri hizmet satışlarının, 2020’de bir önceki yıla göre reel yüzde 1,3 artışla 531 milyar dolarlık rekor seviyeye ulaştığı belirtildi.
ABD LİDERLİĞİ KORUDU
SIPRI raporuna göre, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki firmalar, en büyük 100 şirket arasındaki tüm silah satışlarının yaklaşık yüzde 54’ünü oluşturan 41 şirketin toplam 285 milyar dolarlık satışıyla sektöre hakim olmaya devam ediyor. Raporda, 2018’den bu yana sıralamadaki ilk beş şirketin hepsinin ABD merkezli olduğuna işaret edildi.
Çin’in önde gelen firmalarının silah satışları, 2019 satışlarını yüzde 1,5 geçerek 2020’de tahmini olarak 66,8 milyar doları ulaştı.
Çinli firmalar, ilk 100 silah satışı toplamının yüzde 13’ünü oluştururken, üçüncü en büyük paya sahip olan Birleşik Krallık’ın önünde yer aldı.
SIPRI kıdemli araştırmacısı Nan Tian, “Son yıllarda Çin silah şirketleri ülkenin askeri modernizasyon programlarından yararlandı ve askeri-sivil füzyona odaklandı. Dünyadaki en gelişmiş askeri teknoloji üreticilerinden bazıları haline geldiler.” dedi.
FRANSA VE RUSYA’NIN SATIŞLARI DÜŞTÜ
Düşünce kuruluşu, Top 100’deki 26 Avrupalı silah şirketinin toplam silah satışlarının yüzde 21’ini, yani 109 milyar dolarını ortaklaşa oluşturduğunu söyledi.
Yedi İngiliz şirketi, 2020’de 2019’a kıyasla satışlarını yüzde 6,2 artarak 37,5 milyar dolarlık silah satışı kaydetti. İlk 10’daki tek Avrupa firması olan BAE Systems’ın silah satışları yüzde 6,6 artarak 24 milyar dolara ulaştı.
Bu arada Fransız şirketlerinin satışları, Dassault’un Rafale savaş uçağı teslimatlarındaki düşüşün ardından yüzde 7,7 düştü.
Silah üreticisi Thales de satışların yüzde 5,8 düştüğünü ve bunun pandemi kaynaklı olduğunu ileri sürdü. Diğer şirketler de tedarik zinciri kesintileri ve gecikmiş teslimatlar bildirdi.
SIPRI ayrıca, Rus silah satışlarının üst üste üçüncü yıl düştüğünü söyledi.
İlk 100’de yer alan dokuz Rus şirketinin toplam satışları 2019’da 28,2 milyar dolardan 2020’de 26,4 milyar dolara düşerken, Rus firmaları Top 100 silah satışlarının toplamının yüzde 5’ini oluşturdu.
İlk 100’de silah firmaları bulunan diğer ülkeler arasında İsrail, Japonya, Hindistan ve Güney Kore yer aldı. Düşünce kuruluşu, dört Güney Koreli firmanın satışlarının 2019’dan yüzde 4,6 artarak 6,5 milyar dolara çıktığını söyledi.
TÜRKİYE SİLAH İHRACATI
SIPRI’nın bu yılın başlarında yayımladığı bir rapora göre, Türkiye savunma sanayii ihracı alanında 2015-2019 döneminde en çok ihracat yapan 14’üncü ülkeyken, 2016-2020 döneminde 13’üncülüğe yükseldi. İthalatta ise aynı periyotlarda 15’inci sıradan 20’inci sıraya indi.
Rapora göre Türkiye, 2016-2020 yıllarını kapsayan 5 yıllık dönemde, 2011-2015’e göre silah ihracatını yüzde 30 artırırken, ithalatını yüzde 59 azalttı.