Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (Elder) 15. Bölüm Toplantısı’nda, tüm dünyada elektriğin üretiminden iletimine, dağıtımından perakende hizmetine kadar dönüşümün yaşandığını söyledi.
Talep artarken tüketicilerin rollerinin de farklılaşmasının alışılagelmişin dışında farklı modellere yönlendirdiğine dikkati çeken Bayraktar, “Yenilenebilir gücün, fabrikalarımızı, iş yerlerimizi, konutlarımızı birer üretici haline getirmesi, merkezi elektrik üretim tesislerine küçük kesintili kaynakların eklenmesi, sisteme çok daha bütüncül ve yeni bir bakış açısını mecburî kılıyor.” tabirini kullandı.
Bayraktar, 22 yılı aşan AK Parti iktidarları devirde güç kesiminde birçok yapısal ıslahatın yapıldığını anımsatarak, elektrik dağıtımda 2008-2013 devrinde büyük bir özelleştirme sürecini hayata geçirdiklerini anımsattı.
Özelleştirmenin akabinde dağıtım altyapısında önemli bir yenilenme ve genişlemenin yaşandığını aktaran Bayraktar, şu bilgileri paylaştı:
“2009’dan bugüne kadar dağıtım dalında özel bölüm eliyle toplam 20 milyar dolar yatırım yaptık. Abone sayımız 32,2 milyondan 50,3 milyona çıkarken, abone başına yatırım ölçüsü 13 dolardan 34 dolara çıktı. 947 bin kilometre olan dağıtım çizgilerimiz tekrar bu müddet içerisinde 1,4 milyon kilometreye çıktı. Türkiye genelinde yüzde 20’leri bulan teknik ve ticari kayıp oranı yüzde 9,4’e indi. En büyük teknik ve ticari kaybın yaşandığı dağıtım bölgelerimizden birinde 2009’da yüzde 73 olan oran bugün yüzde 43’e, öteki bölgemizde ise yüzde 56’dan yüzde 32’ye geriledi.”
Bayraktar, kelam konusu gelişme ve ilerlemelerle vatandaşların elektrik hizmetlerinin kalitesine ait memnuniyet beklentisinin de farklılaştığını tabir etti.
“DAĞITIM HİZMETLERİNİN GÜZELLEŞTİRİLMESİNE YÖNELİK MEVZUATTA DEĞERLİ DÜZENLEMELER YAPTIK”
Dağıtım şirketlerinin, 4’üncü uygulama devri olan 2021-2025 periyodunda yaklaşık 70 milyar liralık onaylı bir yatırım planının bulunduğunu vurgulayan Bayraktar, “Bu uygulama periyodunun birinci 4 yıldaki toplam yatırımı 55 milyar lira olarak gerçekleşti. İçinde bulunduğumuz yıl içinse 13 milyar liralık yatırım planı öngörüyoruz.” diye konuştu.
Bayraktar, bu süreçte dağıtım ağı uzunluğu ve trafo sayısında değerli artışlar olduğunu, kayıp-kaçak oranlarını daha da aşağıya çekecek yatırımların bir plan dahilinde devreye alınması gerektiğini söyledi.
Dağıtım şirketleri tarafından vatandaşlara sunulan hizmetin güzelleştirilmesine yönelik olarak mevzuatta değerli düzenlemeler yaptıklarını hatırlatan Bayraktar, şöyle devam etti:
“Belirlenen eşik kıymetlerden daha makus hizmet sunulan vatandaşlarımıza tazminat ödenmesi yükümlülüğü getirdik. Şirketin faaliyet gösterdiği bölgedeki performansına bağlı ödül ve ceza düzeneğini hayata geçirdik. Tedarik sürekliliği ve teknik kalite yükümlülüklerinin takibine imkan sağlayan akıllı sayaçların kullanımına yönelik değişikliklere gittik. Kalite Faktörü uygulaması ile 2021’e ait değerlendirmeler sonucunda 2 şirkete 53 milyon 559 bin 435 lira ek gelir, 19 şirkete toplam 280 milyon 433 bin 996 lira meblağında ceza uygulandı. Yaşanan kesintiler nedeniyle dağıtım şirketlerinin vatandaşlarımıza karşı 2021’de yaklaşık 264 milyon, 2022’de 370 milyon ve 2023’te de 217 milyon liralık tazminat yükümlülüğü oluştu.”
ELEKTRİK TİCARETİNDE MERKEZ ÜLKE OLMA HEDEFİ
Bayraktar, Ulusal Güç ve Maden Siyaseti doğrultusunda yerli ve yenilenebilir güç kaynaklarının önceliklendirildiğine dikkati çekerek, bu kapsamda 2024’te yerli ve yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretiminin yüzde 60’lara ulaştığını anlattı.
Türkiye’nin elektrik talebinin 2035’te en az 510 milyar kilovatsaat olmasının öngörüldüğünü belirten ve bu noktada yenilenebilir güç kaynaklarının değerine dikkati çeken Bayraktar, “Önümüzdeki 11 yılda, 2035’e kadar rüzgar ve güneş kurulu gücümüzü 4 katına çıkararak 120 bin megavata ulaşmayı hedefliyoruz. Elbette ki üretimdeki bu artışı, sağlıklı yönetebilmemiz güçlü iletim ve dağıtım altyapısına sahip olmamızı zorunlu kılıyor. Bu doğrultuda ülkemizi doğudan batıya, kuzeyden güneye kuşatacak bir yeşil güç koridoru oluşturmamız ve böylelikle elektrik şebekemizi çok daha güçlü hale getirmemiz gerekiyor. 2 bin 500 megavat olan elektrik ithalat ve ihracat kapasitemizi 2035’e kadar 3 katına çıkararak 7 bin 500 megavatlık bir kapasiteyle bölgemizde elektrik ticaretinde de merkez ülke haline gelmeyi hedefliyoruz.” dedi.
NİHAİ GAYE VATANDAŞLARIN MEMNUNİYETİNİ EN ÜST SEVİYEYE ÇIKARMAK
Bayraktar, elektrik dağıtım alanında sonuncu maksadın vatandaşların memnuniyetini en üst seviyeye çıkarmak olduğunu, bu kapsamda çeşitli anketler yaparak halkın beklentilerinin tespit edildiğini vurgulayarak, “Bu sene de çok kapsamlı bir çalışma gerçekleştirdik. Geçen yıla kıyasla baktığımızda dağıtım bölümünde kıymetli aralıklar kat ettiğimizi görüyoruz. Lakin maalesef şimdi istediğimiz seviyede değiliz.” sözlerini kullandı.
Yeni anket sonuçlarının bugünkü toplantıda değerlendirileceğini belirten Bayraktar, “Buna nazaran beklentilere yakın yeterli örnekler olduğu üzere maalesef memnuniyet oranlarının hiç istemediğimiz düzeyde olduğu dağıtım bölgelerimiz de var. Onlara ait gerekli ikazlarımızı yapacağız. Vatandaş odaklı hizmet anlayışımızdaki kriterler, yatırım, tedarik kalitesi ve sürekliliği ve elbette müşteri hizmetlerinde vatandaşlarımızla kurulan irtibatın kalitesidir. Bu nedenle hizmetin vatandaşlarımızın nezdinde hak ettiği pahası bulması için gerek hizmet sunumu esnasında gerekse sonrasında vatandaş memnuniyetini azamî seviyeye çıkartmak zorundayız.” diye konuştu.
Bayraktar, dağıtım şirketlerinden müşteri hizmetleri ve irtibat alanına özel olarak eğilmelerini isterken “Eksik taraflarımızı kapatmak, geliştirilmesi gereken alanlara ağırlaşmak yeni periyotta en büyük önceliğimiz olacak. Bu yıl olduğu üzere bundan sonra da bunun takibini daha ağır formda yapacağımızın bilinmesini isterim.” iletisini verdi.
Bakan Bayraktar, dağıtım şirketlerinin müşteri hizmetleri ve irtibat alanlarına özel olarak eğilmelerini isteyerek, “Elektrik hizmetinin kesintisiz, emniyetli ve adil bir formda sunulmasının bir tercih değil tıpkı vakitte bir yükümlülük olduğunu unutmayalım. Bu sorumluluğun yerine getirilmesi için gereken tüm önlemleri almalı ve ilgili standartları kararlılıkla uygulamalıyız. Eksik taraflarımızı kapatmak, geliştirilmesi gereken alanlara ağırlaşmak yeni devirde en büyük önceliğimiz olacaktır. Bu yıl olduğu üzere bundan sonra da bunun takibini daha ağır bir biçimde yapacağımızın bilinmesini isterim.” dedi.
Kamu ve özel bölüm olarak ortak gayenin elektrik dağıtım bölümünün kaliteli, memleketler arası standartlarda hizmet sunan yapıda olması ve vatandaşların bu hizmetten memnuniyetini en üst seviyeye çıkarmak olduğunun altını çizen Bayraktar, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Üretimde büyük değişimler olurken, tüketiciler üretici pozisyonuna gelirken, dijitalleşme beraberinde birçok fırsatı ve siber riskler başta olmak üzere farklı riskleri de beraberinde getirirken eski yaklaşımlarla bu hizmetlerin sunulmasını bekleyemeyiz. Bu nedenle 2026-2030 yıllarını kapsayacak tarife devrine daha farklı bir gözle bakacağımızı buradan tabir ediyorum. 2025 yılı yeni bir elektrik dağıtım ve perakende piyasa mimarisini tasarladığımız, geldiğimiz noktayı gözden geçirip mert ve ezber bozacak kararlar alacağımız kıymetli bir yıl olacak.”