“Bütçeye yük olmayacak” diye tanıtılan Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) kamuyu iki yılda 1 trilyon 58 milyar lira ziyana uğrattı. Birebir devirde bütçede yapılan yatırımların toplamı 1.2 trilyon lira oldu.
İBB’ye bağlı İstanbul Planlama Ajansı (İPA) “Kamu kaynaklarının halk için kullanımında neredeyiz?” sorusuna karşılık aramak üzere bir araştırma gerçekleştirdi.
Dr. Ozan Bingöl ve Dr. Buğra Gökce’nin katkılarıyla gerçekleştirilen araştırmanın sonuçları, “Türkiye’nin israf karnesi” başlığıyla rapor olarak yayımlandı.
Raporda, Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) uygulamasının, periyodun Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati tarafından bütçeye hasebiyle da kamuya hiçbir yükü olmayacak bir siyaset aracı olarak tanıtıldığı hatırlatılarak, “Ancak Kur Muhafazalı Mevduat yüzünden kamu iki yılda 1 trilyon 58 milyar lira ziyana uğradı” tespiti yapıldı.
Bununla birlikte raporda yer verilen bilgilere nazaran, KKM uygulaması nedeniyle yalnızca 2022 ve 2023 yıllarında 1.2 trilyon liranın üzerinde bir kamu harcaması yapıldığı ortaya çıkıyor.
KKM stoku Ağustos 2023’te 3.4 trilyon TL ile rekor kırmış akabinde Merkez Bankası’ndan gelen düzenlemelerle gerilemeye başlamıştı. Bilhassa 1 Ocak’tan itibaren TL dönüşümlü yeni KKM hesabı açılamaması ve mevcut hesaplarında vade sonunda yenilenememesi tasfiye sürecini hızlandırmıştı. KKM bakiyesi geçen hafta 1 trilyon 574.7 milyar liraya düştü.
Türkiye’nin İsraf Karnesi Raporu’nda, kamu-özel işbirliği projelerine ayrılan harcamaların saklı tutulduğu ve garanti ödemelerinin, yatırım maliyetlerinin kat kat üstünde olduğuna dikkat çekildi.
Rapor, Sayıştay ve Dünya Bankası bilgilerinden elde edilen garanti ödeme meblağlarının, yatırım maliyetlerinin kat kat üstünde olduğu ortaya çıkardı.
|
6 otoyol için verilen garanti fiyatı 28 milyar dolar! Örneğin Kuzey Marmara Projesinin Kınalı-Odayeri bölümü yatırım meblağının 1 milyar 40 milyon dolar olmasına karşın garanti fiyatı yatırım meblağının 2.4 katına ulaşıp 2.5 milyar dolar oldu. Gebze Orhangazi İzmir Otoyolu, Kuzey Marmara Otoyolu Projesi Odayeri Paşaköy Kesiti, Kuzey Marmara Otoyolu projesi Kurtköy – Akyası Kesiti, Kuzey Marmara Otoyolu Projesi Kınalı-Odayeri Kısmı, Menemen-Aliağa-Çandarlı Otoyolu ve Ankara-Niğde Otoyolu olmak üzere 6 otoyol için verilen garanti meblağı toplamı 28 milyar dolara (24.8 milyar dolar+2.9 milyar Euro) ulaştı. |