4 Ağustos 1927 yılında hayata gözlerini açan Türk şiirinin usta ismi Turgut Uyar, yine bir ağustos gününde 22 Ağustos 1985’te hayatını kaybetti.
Ruhu şad olsun…
Usta şiar 95 yaşında ve güzel ki doğdun Turgut Uyar..
İkinci Yeni akımının önde gelen isimleri ortasında yer alan Uyar, hayatında ve bağlarında yaşadığı çetrefilil devirleri satırlarına taşır.
Birinci evlilikte istediği memnunluğu yakalamayan usta şair, devayı boşanmakta bulur. Bu sırada muharrir Tomris Uyar’la şiir ve edebiyat üzerine mektuplaşmaya başlar. O devir şair Cemal Süreya’yla birlikte olan ve ayrılmaya karar veren Tomris Uyar, eşinden yeni boşanan şairle evlenir.
Turgut Uyar’ın birinci şiiri olan Yad 1947’de Yenigün mecmuasında yayınlanır. Uyar’ın birinci kitabı Arz-ı Hal 1949’da raflarda yerini alır.
Bir sene evvel ise yapılan şiir müsabakasında ikincilik elde ederek rüştünü ispat eder. Heyet heyetinde bulunan usta muharrir Nurullah Ataç kendisine ileride çok âlâ bir şair olacağını söylediğinde çok keyifli olur.
“İkimiz birden sevinebiliriz”
Edebiyat dünyasına ismini yavaş yavaş duyuran genç yetenek Uyar’ın, 1952’de Türkiyem isimli ikinci şiir kitabı yayınlar.
“İkimiz birden sevinebiliriz göğe bakalım” dizesindeki ince iletide insanoğluna bahşedilen bütün hoşlukların aslında herkese eşit oranda dağıtıldığını, bunu görmek için yalnızca başımızı kaldırıp göğe bakmamızın kâfi olacağını bize haykırır.
Göğe Bakma Durağı
İkimiz birden sevinebiliriz göğe bakalım
Şu kaçamak ışıklardan şu şeker kamışlarından
Bebe dişlerinden güneşlerden yaban otlarından
Durmadan harcadığım şu gözlerimi al kurtar
Şu aranıp duran korkak ellerimi tut
Bu meskenleri atla bu meskenleri de bunları da
Göğe bakalım
(Turgut ve Tomris Uyar)
Falanca durağa artık geliriz göğe bakalım
İnecek var deriz otobüs durur ineriz
Bu karanlık bu türlü âlâ afferin Tanrıya
Herkes uyusun güzel oluyor hoşlanıyorum
Hırsızlar polisler açlar toklar uyusun
Herkes uyusun bir seni uyutmam bir de ben uyumam
Herkes yokken biz oluruz biz uyumayalım
Nasıl olsa sarhoşuz nasıl olsa öpüşürüz sokaklarda
Beni bırak göğe bakalım
Senin bu ellerinde ne var bilmiyorum göğe bakalım
Tuttukça güçleniyorum kalabalık oluyorum
Bu senin eski vakit gözlerin yalnız üzere ağaçlar gibi
Sularım ısınsın diye bakıyorum ısınıyor
Seni aldım bu sunturlu yere getirdim
Sayısız penceren vardı bir bir kapattım
Bana dönesin diye bir bir kapattım
Şimdi otobüs gelir biner gideriz
Dönmeyeceğimiz bir yer beğen öbür türlüsü güç
Bir ellerin bir ellerim kâfi belliyelim yetsin
Seni aldım bana ayırdım durma kendini hatırlat
Durma kendini hatırlat
Durma göğe bakalım
Bol ödüllü şair
Tütünler Islak” kitabı 1963 Yeditepe Şiir Armağanı’nı alan Uyar, Tomris Uyar ile Lucretius’tan yaptığı “Evrenin Yapısı” çevirisiyle 1975 Türk Lisan Kurumu Çeviri Ödülü’ne layık görüldü.
Şairin “Kayayı Delen İncir” isimli kitabı 1983 Behçet Necatigil Şiir Mükafatı, yeni şiirlerinin eklendiği ve tüm şiirlerini toplayan “Büyük Saat” yapıtı de 1984 Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü’ne bedel bulundu.
Turgut Uyar öldü
Toplam 9 şiir kitabına imza atan Uyar’ın bütün şiirleri 1984’te “Büyük Saat” kitabında bir ortaya getirildi. İnceleme alanında “Bir Şiirden” ve tenkit kolunda “Sonsuz ve Öbürü” yapıtlarını de okuyucuyla buluşturan Uyar, 22 Ağustos 1985’te siroz hastalığından öldü.
Kitap sayfası için bağlantı: