Ermenistan, Kafkaslar’da tansiyonu yine yükseltti, Azerbaycan hududunda tekrar provokasyona başladı. Ermeni ordusu işgalden kurtarılan bölgelere evvelki gece 2. Karabağ Savaşı’ndan sonraki en büyük hücum ve sabotaj teşebbüsünü gerçekleştirdi. İşgalden kurtarılan Daşkesen, Kelbecer ve Laçın’daki dağlık yerden Azerbaycan mevzilerine sızan Ermeni askerleri, hem mevzi ortalarını, hem de ikmal yollarını mayınladı. Akabinde da mevzilere havan ve ağır silahlarla saldırdı.
AKŞAM BİR DAHA SALDIRDILAR
Çatışmalar dün sabah saatlerine kadar sürdü. Azerbaycan birliklerinin verdiği karşılıkla sıcak savaşı aratmayan çatışmalar yaşandı. 09.00’dan itibaren ateşkes ilan edildi. Buna karşın saat 16.55’te Karakilise’ye bağlı Vağudi köyündeki Ermeni mevzilerinden Laçın’a bağlı Ahmetli köyündeki Azerbaycan mevzilerine top ateşi açıldı. Bu taarruza da misillemede bulunuldu. Azerbaycan ordusundan 42, Devlet Hudut Hizmetleri askeri işçisinden 8 toplam 50 asker şehit oldu. Ermenistan’ın kayıpları daha ağır oldu. Kaçan Ermeni askerlerinin geride 100’den fazla ceset bıraktığı belirtilirken, Ermenistan ise 50 kayıp verdiklerini duyurdu.
500 MİLYON DOLARLIK YIĞINAK İMHA
Ermenistan aylardır bölgeye cephane yığıyordu. Çatışmada Ermenistan’ın bu alt yapısı hassas silahlarla yerle bir edildi. Ermenistan’ın en az 500 milyon dolarlık teçhizatının imha edildiği, vurulan sistemler ortasında 2 S-300 hava savunma sisteminin de bulunduğu belirtiliyor. Ermenistan’ın imha edilen teçhizatları tekrar yerine koymasının yıllar alacağı lisana getiriliyor. 2. Karabağ Savaşı’nın akabinde imzalanan muahededen doğan yükümlülüklerinin hiçbirisini yerine getirmeyen Erivan, Türkiye’nin büyük kıymet verdiği Zengezur demiryolu projesinden de vazgeçtiğini duyurmuştu.
AZERBAYCAN’DAN BM’YE MEKTUP
Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı, Ermenistan’ın Azerbaycan topraklarına mayın döşemek dahil tüm yasa dışı adımlarına ait BM Genel Heyeti ve BM Güvenlik Konseyi’ne mektup gönderdi. Mektupta savaş cürümlerinin durdurulup Ermenistan’ın cezalandırılması gerektiği belirtildi. Bakanlıktan yapılan açıklamada asıl maksadın, barış muahedesinin imzalanmaması ve işgalden kurtarılmış bölgelerde yürütülen tekrar yapılandırma çalışmalarının geciktirilmesi olduğunun altı çizildi. Çatışma ve kayıplardan büsbütün Erivan idaresinin sorumlu olduğu, Ermenistan topraklarına müdahalenin kelam konusu olmadığı vurgulandı.
BM, Ermenistan’ı cezalandırmalı
Türkiye Azerbaycan Dostluk, İş birliği ve Dayanışma Vakfı Lideri ve Cumhurbaşkanlığı Güvenlik ve Dış Siyasetler Heyet Üyesi Prof. Dr. Aygün Attar, Ermenistan’ın Azerbaycan’a yönelik saldırısı sonrası Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi’ne bir mektup kaleme aldı. Ermenistan’ın ataklarına göz yumulduğunu belirten Prof. Dr. Attar, şunları kaydetti: Savaş çığırtkanlığı yapanların günümüzde dünyamıza insani ekonomik ve siyasi olarak kestiği fatura ortadadır. Ukrayna konusunda peş peşe açıklama yapan devlet ve kurumların Azerbaycan topraklarına yönelik ısrarlı taarruza sessiz kalmasını talep ediyoruz. Amerika’daki Ermeni diasporasının güdümünde olan Ermenistan’ın ekonomik olarak sonlandırılmasını, Ermenistan’ın milletlerarası hukuka uygun davranmadığı için cezalandırılmasını talep ediyoruz. Rusya’ya boykot uygulayan devletler ve kuruluşların, savaş hatalısı işgalci Ermenistan’a değişik isimler altında nakdî yardım yapması kabul edilmez olup ikili standardın somut göstergesi olmaktadır.
Bu 3 sorun çözülemiyor
Zirve ayarlı çatışma
Kafkaslar’da tırmanan tansiyonun önümüzdeki günlerde toplanacak Şanghay İşbirliği Örgütü Tepesi arifesine denk gelmesi manidar bulundu. Gözlemciler, çatışmaların Ermenistan içi istikrarlar ve 15-16 Eylül’de Özbekistan’da düzenlenecek Şanghay Tepesi öncesine denk gelmesine dikkat çekiyor. Rusya Devlet Lideri Putin ile Erdoğan’ın bir ortaya geleceği dorukta, ikili münasebetlerin baltalanması ve provoke edilmesi maksadıyla bu yolun seçilmiş olabileceği belirtiliyor. Emekli Tuğgeneral İhsan Başbozkurt hususla ilgili Yeni Şafak’a değerlendirmelerde bulundu. Başbozkurt, “Bu provokasyonların Ermenistan Başbakanı Paşinyan yanlısı olmayan Ermeni çete kümeleri tarafından yapıldığını düşünüyorum. Paşinyan barışa yönelik adımlar attığı vakit, Ermenistan içindeki Paşinyan tersi kümeler bu türlü bir faaliyet yürütür” dedi.
Komutanlarla görüştü
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, yaşanan çatışmalardan sonra komuta kademesiyle bir ortaya geldi. Toplantıda provokasyonların önlendiği, tüm misyon ve talimatların yerine getirildiği belirtildi. Tansiyonun sorumluluğunun büsbütün Ermenistan’ın siyasi liderliğine ilişkin olduğuna dikkat çekilen toplantıda, hudut boyunca operasyonel durumun Azerbaycan ordusunun denetiminde olduğu kaydedildi.
Türkiye yanınızda
Sınır ihlallerini çatışmaya dönüştüren Ermenistan’a Türkiye’den ihtar. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Azerbaycan Başbakanı Ali Asadov’u aradı. Türkiye’nin her vakit Azerbaycan’ın yanında olduğunu vurgulayan Oktay, “Beraberiz, biriz. Her vakit dayanışma içerisindeyiz” dedi. Asadov da Türkiye’nin sergilediği dayanışma ve verdiği dayanak münasebetiyle Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Türk halkına teşekkürlerini iletti. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın “Azerbaycan-Ermenistan hududundaki çatışmalar tasa vericidir. Müzakereler devam ederken Ermenistan, tahrik edici tavırlardan uzak durmalıdır. Barış ve istikrar, fakat Azerbaycan’ın toprak bütünlüğü ve yasal hakları temelinde sağlanabilir. Türkiye Azerbaycan’ın yanındadır” açıklamasında bulundu. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov ile telefonda görüştü. Görüşmeden sonra açıklama yapan Çavuşoğlu “Ermenistan artık tahrikleri bırakmalı. Azerbaycan’la vardıkları uzlaşı çerçevesinde barış müzakerelerine ve iş birliğine odaklanmalı. Her vakit can Azerbaycan’ın yanındayız. Azerbaycan yalnız değildir” tabirlerini kullandı. Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar Azerbaycanlı mevkidaşı Org. Zakir Hasanov ile yaptığı telefon görüşmesinden sonra Türkiye’nin her vakit Azerbaycan’ın yanında olduğunu vurguladı. AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik ise şunları kaydetti: “Ermenistan provokasyon ve saldırganlıklara son vermelidir. Barış herkesin faydasınadır. Bugün çatışma için Ermenistan’ı kışkırtan çevreler yalnızca çıkar odaklarıdır. Ermenistan Azerbaycan’ın yasal hak ve çıkarlarına hürmet duymalıdır.”
Telefona sarıldı
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Azerbaycan’ın Kasım 2020’de varılan mutabakatlara yönelik yaklaşımına katılmadıklarını belirterek “Ermenistan ve Azerbaycan dahil tüm bölge ülkelerinin bu yolları kullanacağı yaklaşımıyla yolları açmaya hazırız” diye konuştu. Paşinyan, Ermenistan Güvenlik Konseyi’nin toplandığını, Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü (KGAÖ), BM Güvenlik Kurulu ve Rusya’ya resmi müracaatta bulunacaklarını açıkladı. AB Kurulu Lideri Charles Michel, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile telefon diplomasisi yürüten Paşinyan muhataplarına huduttaki durumla ilgili kaygılarını iletti. Görüşmelerden sonra AB Dış İlgiler ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, iki ülkeden de ateşkese uymasını istedi. ABD, Ermenistan ve Azerbaycan’a çatışmaları durdurma daveti yaptı. Rusya uyuşmazlıkların diplomatik yollarla çözülmesi gerektiğini açıkladı. İran Cumhurbaşkanı Reisi ise “Bölgenin yeni bir savaşa tahammülü yok” açıklamasını yaptı. KGAÖ’den yapılan yazılı açıklamada da tüm uyuşmazlıkların siyasi ve diplomatik yollarla çözülmesi gerektiği, tahlil noktasında Azerbaycan, Ermenistan ve Rusya ortasında Kasım 2020, Ocak 2021 ve Kasım 2021’de kabul edilen mutabakatların kullanılması gerektiği vurgulandı.