Tarım bölümü artan girdi maliyetleri ve kamunun düşük alım siyasetleriyle en kara yıllarından birini geride bıraktı. Ziraat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Lideri Baki Remzi Suiçmez, “Yeni yıla yeniden artırımla girdik. Elektriğe artırım geldi, döviz kurunda denetimli de olsa artış oluyor. Ektiğinin karşılığını alamayan çiftçi, 2025’te devletten somut adım bekliyor” dedi.
Türkiye’nin halkı fakirleştiren sıkı para siyasetlerinin bedelini ödeyen dallardan biri de tarım ve hayvancılık oldu. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın, üreticiden çok şirketleri önceleyen hali ile üretim ve kalite beklenenin altında kaldı. Datalara nazaran 2023 yılında 1 ton buğday satan bir çiftçi 404 litre mazot alabilirken 2024 yılında bu ölçü 229 litreye düştü. TÜİK’in datalarına nazaran tahıl üretiminde yüzde 7 azalma var. 2024’te tarlasına ektiği eseri biçmeye dahi teşvik edilmeyen çiftçinin beklentilerini ise Ziraat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Lideri Baki Remzi Suiçmez’e sorduk.
2024 KAYIP DOLU YIL
2024’ün çiftçiler için kayıp dolu bir yıl olduğunu belirten Suiçmez, “2025’te çiftçilerin üretime devam edebilmesi için öncelikle aksiliklerin giderilmesi gerekir” dedi. Bu aksiliklerin başında girdi maliyetlerinin yüksek oluşunun geldiğini belirten Suiçmez şunları söyledi:
- Çiftçilerin girdi maliyetlerinin içerisinden ÖTV’nin kaldırılması, KDV’de indirime gidilmesi telaffuzları çokça lisana getirildi. Buna rağmen bu hususta somut adımlar atılmadı.
- Tarım Yasası kapsamında gayrisafi ulusal hasılanın yüzde 1’i ziraî dayanak olarak ödenmek zorunda. Ancak ne yazık ki takviyelerin yetersizliği ve birer yıl geç yatırılması sebebiyle 2025 çiftçiler açısından olumlu bir yıl olmayacak.
BORÇ İÇİNDE YÜZÜYOR
Çiftçinin bankalara 785 milyar lira borcu olduğuna dikkat çeken Suiçmez, şöyle konuştu:
- Bitkisel üretimde 2024 yılı sonunda hububatta, bakliyatta düşüşlerin olması yalnızca iklime bağlanamaz. Üreticilerin alım fiyatlarının baskılanması sonucunda üretici alandan çekildi. Üreticinin alanda kalması, üretime devam etmesi için iklimin olumsuz tesirlerine karşı tarım sigortası dahil olmak üzere farklı tedbirlerin gündeme alınması lazım.
- Çiftçinin 2025’ten beklentisi, alım fiyatları konusunda emeklerinin karşılığını alabilmektir.