ANKARA- Gelecek Partisi Genel Lideri Ahmet Davutoğlu ile partili kurmaylar, hazırladıkları “Devlet Aklı ve Millet Vicdanı Rehberliğinde Sistemsiz Göç Sorunu ve Tahlil Teklifleri: Gelecek Modeli” başlıklı raporu genel merkezde açıkladı.
“Düzensiz göç” konusunda 8 ana başlık belirlediklerini belirten Davutoğlu, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile Cumhurbaşkanı Erdoğan ortasında gerçekleşen görüşmeyi de kıymetlendirdi, Putin’in Erdoğan’ı “yönlendirdiğini” söyledi. İktidar kanadının Suriye konusundaki son devirdeki adımlarına da değinen Davutoğlu, “U dönüşü hepsinde var. Yalnızca Sayın Çavuşoğlu’nda değil. Sayın Erdoğan’da var, Sayın Bahçeli’de de var” sözlerini kaydetti.
‘POPÜLİST TELAFFUZLAR GÖÇ OLGUSUNA YAKLAŞIMIMIZI KISIRLAŞTIRIR’
Göçün tarihi bir olgu olduğunu tabir eden Davutoğlu, “Geleceğe dönük olarak da göç olgusu insanlık tarihini şekillendirecek. Büyük global adaletsizlikler bu olguyu hızlandıran, ivme katan unsurlar” dedi. Türkiye’nin önemli bir göç meselesiyle karşı karşıya olduğunu, raporlarının başlığına bilhassa, “Düzensiz göç” dediklerini söz eden Davutoğlu, “Sığınmacılar, mülteciler vs. türel tabirlerle değerlendirmedik. Zira yalnızca bu yıllara has bir meseleyle karşı karşıya değiliz. Sistemsiz göç yanlışsız tabirdir” diye konuştu.
“Popülist telaffuzlar, kısa devirli alıcı bulan yaklaşımlar daha önümüzde onlarca yıl tahminen bütün insanlığın uğraşmak zorunda kalacağı göç olgusuna bizim yaklaşımımızı kısırlaştırır ve çölleştirir” sözlerini kaydeden Davutoğlu, “Düzensiz göç” konusunda Türkiye’de iki yaklaşımın olduğunu söz ederek kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Ortada güya hiçbir şey yokmuşçasına bu sistemsiz göç karşısında aciz bir tavır sergileyen sistematik bir bütünlükle yaklaşmayan, her baştan bir sesin çıktığı iktidarın yaklaşımı. Ne planlıyorsunuz? Doğu’dan Suriye’den gelenlerle ilgili ne planlıyorsunuz? İktidarın şu anda bir göç siyaseti yoktur. Bunun karşısında iktidarın göç konusundaki acziyetinden güç alan ve kısa devirli siyasal popülist itibar için insan haklarını göz arkası eden, millet vicdanından kopuk, ileri basamaklarda da ırkçılığa giden bir yaklaşım. Bunun ikisi de tehlikelidir. “
‘SURİYE’DE BİR GEÇİŞ HÜKÜMETİ KURULMASI KARARININ UYGULANMASI SORUNUN TAHLİLİNİ SAĞLAYACAK’
“Düzensiz göç” konusunda çalışırken beş ana perspektif üzerinde durduklarını, bunların “İnsan onuru ve insan haklarına dayalı vicdani yaklaşım”, “devlet aklına dayalı kamu güvenliği ve kamu nizamı anlayışı”, “Düzensiz göç olgusunun içinde tek bir kategori yok. Hepsinin farklı incelenmesi meselesi”, “Barışçıl bir diplomasiyi tekrar Türk dış siyasetine hâkim kılınması” ve “Devletin kurumsal aklını ve yapısını harekete geçirmek” olduğunu tabir eden Davutoğlu, “Gelecek Partisi iktidarında sistemsiz göç konusunda en tesirli çalışmaları yapacağız” dedi.
Davutoğlu’nun rapora ait giriş konuşmasının akabinde katkı sunan isimler ortasında yer alan Gelecek Partisi Dış Siyasetlerden Sorumlu Genel Lider Yardımcısı Ümit Yardım konuştu. Sıkıntıların tahlilinin “nihai ve gerçek” tahlil adresinin Türkiye ve Türk siyaseti olduğunu söz eden Yardım, “Düzensiz göçle uğraş sıkıntılarını fakat ülkemizde güçlü bir siyasi iradesi aşabilecektir. Halkımızın görüşleri ve beklentileri bizler için en gerçekçi yol haritasıdır. Biz bunları biliyoruz” dedi.
Gelecek Partisi’nin raporuna katkı sunan hukukçu Meryem Türktekin ise, “Bizler bu konun halkımız için yarattığı hassasiyetlerin ve risklerin, tüm problemlerin şuurundayız. Bu nedenle sığınmacılar sorunu çözmek partimizin en temel ve vazgeçilmez amaçlarından biridir” dedi ve kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Biz Gelecek Partisi olarak bu sorunu kısa, orta ve uzun vadeli stratejik planlamalar uygulayarak kalıcı olarak çözeceğimizi düşünüyoruz. Temel unsurumuz ise sığınmacıları bir an önce ana vatanlarına göndermek yahut üçüncü ülkelere geçişlerini temin etmek olacaktır. Memleketler arası kontratlar ve ulusal mevzuatlar mucibince geri dönüşlerin istekli, onurlu ve inançlı olarak sağlanması gerektiğinden adımlarımızı insan odaklı bir yaklaşımla, halkımızın beklenti ve ülkemizin çıkarlarına uygun olacak formda adımlarımızı atmamız gerekir. Yapmamız gereken en değerli şey geri dönüşleri teşvik etmek ve Suriye’de geri dönüşlere uygun bir yer oluşturmak hedefiyle bölgesel ve global tüm aktörlerle işbirliği içerisinde olmaktır. Sayın Genel Liderimizin değerle üzerinde durduğu Birleşmiş Milletler 18 Aralık 2015 tarihli 2254 sayılı Suriye’de bir geçiş hükümeti kurulması kararının uygulanması sorunun tahlilini sağlayacak en değerli anahtar ögelerden biridir.”
‘AKTÖRLER KENDİ ORTALARINDA GÖRÜŞEREK TAHLİL SÜRECİNİ HIZLANDIRABİLİR’
‘Düzensiz göçe’ ait kamu sistemi konusunda konuşan Gelecek Partisi Siyaset İzleme Konseyi Lideri İzzettin Küçük, “Sınırlar kaçak göçün en büyük nedeni hudutların çok muhafazasız, kollamasız, izlenmesiz olmasıdır. Burada yapılan duvarların tamamlanması gerekmektedir” sözlerini kullanırken Dr. Alptekin Hocaoğlu ise, “2254 sayılı karar çerçevesinde tekrar tahlil yoluna girerek bir geçiş süreci, geçiş iktidar heyeti kurulur, iç barış ve hukuku sağlanır ve o halde bir kapsayıcı çözü olabilir” dedi ve şöyle söylerini sürdürdü:
“Son günlerde rejimin bölgesinde Şam’dan, kıyıdan Mısır’a hakikat göç başladı. Bırakın rejimin bunları geri alması yeni göç dalgasına da müsaade veriyor. Şu anda Beşar Esat kendi başındaki butik devleti oluşturmuş durumda. Onun dışına çok fazla el uzatmak istemiyor. Mevcut olan dört ana aktör var. ABD, İran, Rusya, Türkiye. Bu aktörler kendi ortalarında görüşerek tekrar tahlil sürecini hızlandırabilir.“
DAVUTOĞLU: SURİYE REJİMİNİN KENDİ HALKIYLA BARIŞMA İRADESİ VAR MI?
Gelecek Partili kurmayların sunumlarının akabinde Gelecek Partisi Genel Lideri Ahmet Davutoğlu, partisinin hazırladığı rapor kapsamında ‘düzensiz göç’ konusunda 8 ana başlıktan oluşan tahlil tekliflerine dair konuştu. Temel siyasetlerinin “gönüllü, onurlu ve inançlı bir geri dönüşün alt yapısını oluşturmak” ve “bunu hayata geçirmek” olarak özetleyen Davutoğlu, “Binlerce Suriyeliyi zorla sona götürdüğümüzü düşünün. ‘Karşı tarafa geçeceksiniz’ dedik. Türkiye’nin denetim ettiği bölgeler. Oradaki nüfusu artırmaktan öteki bir şeye yaramayacak. Sonda on binlerce Suriye’nin imgesiyle Türkiye prestij kaybedecek” sözlerini kullandı.
İktidarın son periyotta Suriye rejimiyle ilgili teşebbüsleri olduğunu hatırlatan Davutoğlu, “Suriye rejiminin kendi halkıyla barışma iradesi var mı?” diye sordu. Suriye rejiminin “kendi halkıyla” barışma iradesini rastgele bir yerde sağlayamadığını söz eden Davutoğlu, “Hiçbir ulusal uzlaşı çalışmasının içerisinde yer almıyor. Kendi halkıyla barışmadığı vakit kendi ülkesini terk etmiş Suriyelilerle barışma iradesini sergileyebilecek mi? Denetim kabiliyeti ve de Türkiye ile ilgileri düzeltme iradesi olması gerekiyor. Daha bu netliği görmüyoruz” diye konuştu.
‘ERDOĞAN’IN YAPMASI GEKEREN TAVIR’
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in Soçi’de gerçekleşen görüşmesini de hatırlatan Davutoğlu, “Sayın Putin kendi haklı münasebetleriyle Sayın Erdoğan’a Suriye rejimi ile ‘görüş’ der” dedi ve kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Sayın Erdoğan’ın yapması gereken tutum şu: Pekala Sayın Putin görüşelim ancak sizin de altınızda olduğu 18 Aralık 2015 BM Güvenlik Kurulu kararı var. Rusya 20’ye yakın BM kararını veto etti. Bir kararı veto etmedi. O da 18 Aralık 2015 tarihli karar. Putin’in altında imzası olan metin, Suriye rejimiyle muhalefeti oturacak, bir geçiş hükümetini birlikte kuracaklar, böylelikle herkesin içinde olduğu bir hükümetin verdiği garantiyle Suriyeli mülteciler geri dönecek. Suriyeli mülteciler hala Beşar Esat’ın misyonda olduklarını bildikleri, her an tekrar baskıya maruz kalacaklarını bildiklerinde bugün gitseler yarın kalabalık halinde geri dönerler. 600 bin kişinin kimyasal silahlar da dahil olmak üzere vahşice öldürüldüğü bir rejimden bahsediyoruz.”
DAVUTOĞLU’NDAN PUTİN’E DAVET: SURİYE REJİMİNİ İKNA ET
Rusya Devlet Lideri Putin’e davette bulunan Davutoğlu, “Rejimi ikna et. Muhalefetle otursun, geçiş hükümeti kurulsun. Türkiye ve Rusya’nın garantisinde Birleşmiş Milletler teminatı verilsin. Bakın sonraki gün mülteciler gitmeye başlayabilir. Bu türlü bir teminat olmadan her an yeni bir varil bombası, kimyasal silah ya da tutuklanmayla karşılaşacağını bilen birini Suriye’ye göndermeye ikna etmek çok sıkıntı. Diplomatik akıl bunu gerektirir” sözlerini kaydetti.
‘ÇAVUŞOĞLU GÖRÜŞMENİN BÜTÜNÜNÜ PAYLAŞSIN’
Gelecek Partili Davutoğlu rapora ait açıklamaların akabinde gazetecilerin sorularını da yanıtladı. “Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Suriye Dışişleri Bakanı’yla ayak üstü görüştüklerini söyledi. Sizce iktidar Suriye siyasetinde U dönüş yapıyor mu yapmıyor mu? Ne yapıyor?” sorusu üzerine Davutoğlu, “Bu görüşmenin tutanakları nedir? Resmi görüşmenin her vakit tutanakları olur. Tutanağı olmayan hiçbir resmi görüşmem yoktur. Yanlışsız olan bu görüşmenin içeriğinin açıklanması” dedi.
Soçi’de Putin’in Erdoğan’a yönelik “yönlendirmesinin” olduğunu belirten Davutoğlu, “Burada Sayın Erdoğan’ın, Sayın Çavuşoğlu’nun yapması gereken sayın Putin’e altında imzası bulunan BM Güvenlik Kurulu metnini göstermektir. ‘Siz imzanıza sahip çıkın biz Suriye’nin barışı için her türlü adımı atarız’ demek hakikat bir haldir. O bağlamda gerekiyorsa Suriye rejimiyle görüşmek gerçek bir tutum. Ancak bu hal olmaksızın yalnızca Putin istiyor diye ve Suriye rejimi hiçbir adım atmadan motamot Mısır’la olan alakalarda olduğu üzere güya onlar bize lütfediyormuş üzere münasebet geliştirilirse bundan Türkiye ziyanlı çıkar” dedi ve karşılığını şu halde sürdürdü:
“Hiçbir mülteci bu türlü bir görüşmeye dayalı olarak Türkiye’den gitmez. Gitse bile bir masraf 10 gelir geriye. Suriye rejiminin geri dönenlere ne yaptığı belirli. İktidar sistematik bir dış siyasetten maalesef mahrum. Şayet kamuoyuyla paylaşılacak bir görüşme yaptıysa Çavuşoğlu bunu kamuoyuyla bütünüyle paylaşsın. Ayak üstü görüştük de falan da filan da. Sonra da sayın Bahçeli’nin himayesinde Dışişleri Bakanlığı yapmak olmaz. Sayın Bahçeli daha evvel ‘Katil Esad’la kim görüşüyor’ diye ifadeyi kullanacak. U dönüşleri burada işte.”
‘U DÖNÜŞÜ HER KONUDA’
‘Davutoğlu devrinden kalan sorun’ diyerek kampanya başlatılacağını belirten Davutoğlu, “U dönüşü hepsinde var. Yalnızca Sayın Çavuşoğlu’nda değil. Sayın Erdoğan’da var, Sayın Bahçeli’de de var, Barlas’ında da var, gazetelerinde de var, sivil toplumlarında da var. Zira akılla yol almıyorlar” dedi ve kelamlarını şöyle sürdürdü:
“U dönüşü yaptıktan sonra bir hatalı yahut itham edecek bir şey bulmak istediklerinde okları bize yöneltiyorlar. Yönelttiğiniz her oku karşı bir okla mukabelede bulunacak bilgim de deneyimim de devlet tutanakları da var. Beşar Esad’la son görüşmemle ilgili bir sürü spekülasyonlar var. Açıklasınlar benim ne görüştüğümü. O tutanağı büyük elçimiz yaptı ben şahsen yapmadım. Suriye’nin yaşayacağı bütün acıları, riskleri anlattım. ‘Her türlü takviyesi vereceğiz barışık yaşayın’ dedik. U dönüşü her hususta. “
GELECEK PARTİSİ’NİN ‘DÜZENSİZ GÖÇ’ KONUSUNDA 8 ADIMI
Gelecek Partisi’nin hazırladığı “Devlet Aklı ve Millet Vicdanı Rehberliğinde Sistemsiz Göç Sorunu ve Tahlil Teklifleri: Gelecek Modeli’ başlıklı raporda 8 başlıkta sıralanan adımlardan kimileri şu halde sıralandı:
1 -GÜVENLİ GERİ DÖNÜŞLERİN SAĞLANMASI KONUSUNDAKİ TEMEL İLKELER/ATILACAK ADIMLAR
– Geri dönüşü tercih edecek Suriyelilerin Şam yönetiminin/ bölgesel aktörlerin baskı ve zulümlerine maruz kalma, insan kaçırma, tekraren mülteci pozisyonuna dönme riski, terör vb. üzere tehdit ve sınamalara karşı korunabilmeleri için her türlü gerekli yerel/ bölgesel/uluslararası önlemlerin alınması.
– Büyük ölçüde yıkılmış ülke alt yapısının (eğitim, okul, tarım, sanayii vb.) geri dönüşlere hazırlanabilmesi maksadıyla bütün ilgili muhataplarla eşgüdüm, iş birliği yapılması.
– Suriye’ye toprak mülkiyeti bağlarıyla bağlı büyük tarım yerlerinin sahibi aşiret yapılarıyla siyasi, toplumsal ilgiler tesisi ve istişareler.
– Geri dönüşlerin teşviki bakımından özellikle Türkiye ile yakın alakaları bulunan ve desteklenen bölgelerde idare, güvenlik zafiyetleri ve eksikliklerinin ivedilikle giderilmesi, bu konuda gerekli önlemlerin alınması.
2- GÜVENLİK / HUDUT GÜVENLİĞİ / TEKNİK DÜZENLEMELER
– Hangi hukuksal statüde olursa olsunlar, Türkiye’de yaşayan, herkes kamu nizamına uymakla yükümlüdür. Ulusal ve milletlerarası evraklar de buna değerle işaret etmektedir.
– Sonların aktif ve güçlü korunması ve Türkiye’ye yönelik sistemsiz göç hareketlerinin engellenmesi.
– Suriye’de siyasi tahlile erişilmesi, geri dönüşleri başta olmakla süreksiz muhafaza altındaki Suriyelilerin geleceği sıkıntısının de en değerli ve belirleyici unsurlarındandır
-911 kilometrelik Türkiye-Suriye sonunun tamamının fiziki pürüzlerle (duvar vb.) kapatılması, İran hududu ile ilgili tedbirlerin aynısının alınması.
– Hali hazırda 30 olan geri gönderme merkezi sayısının bilhassa doğu vilayetlerinde kapasiteleriyle birlikte artırılması, geri gönderme süreçlerinin hızlandırılması. Geri gönderme merkezlerinin daha çok hudut bölgelerinde tesisine değer verilmesi.
3- YENİ, VİZYONER VE DİNAMİK DIŞ POLİTİKA
– Bütün öteki alanlarında olduğu üzere, sistemsiz göçle çabada boyutunda da mevcut dış siyaset anlayışının gözden geçirilmesi, yenilenmesi.
-. Sistemsiz göçün ana nedenlerinden biri olan mücavir bölgelerdeki siyasi, toplumsal vb. problemlerin barışçıl diplomasiyle tahliline katkı sağlayıcı adımların atılması, bu hususta bölgesel/uluslararası kuruluşlarla yakın eşgüdüm ve iş birliği içinde olunması.
-. Bölgesel aktörlerle iş birliği; Suriye idaresinin ülkesi üzerinde topyekûn hakimiyeti yoktur. İdarenin müttefiki devletlerin de ülkedeki vahim durumdan büyük sorumlulukları bulunmaktadır. Geri dönüşler için uygun kurallar oluşturulması ve bu dönüşlerin gerçekleştirilmesi için bu aktörlerle gerektiği ölçülerde ve uygun seviyelerde temas imkanlarının kıymetlendirilmesi.
4-KURUMSAL OLARAK ATILACAK ADIMLAR
– Göç Bakanlığı kurulması
– Kapsamlı bir sistemsiz göçmen envanterinin hazırlanması
– Eğitim Akademisi/Araştırma Merkezi kurulması
5- HUKUK / MEVZUAT ALANINDA YAPILACAK DÜZENLEMELER
– Bugüne kadar hazırlanmış Sistemsiz Göçle Uğraş Strateji Evrakları, Ulusal Aksiyon Planlamaları ve öbür düzenlemelerin faal, kararlı ve istikrarlı halde uygulanması ve gereken konularda güncellemeler yapılması.
– Vatandaşlık elde etme şartları yine düzenlenmesi, öncelikle entegre olma, Türkçeyi yeterli konuşma, toplum tertibini sağlayan kanunları ve örf adet kurallarını minimum seviyede bilme ve uyma, daha evvelce -ağır suçlardan- karar giymemiş olma, ekonomik açıdan kendi kendine yeterlilik, devlete yük olmama üzere koşulların aranması. Müracaatlarda güvenlik soruşturmalarının kapsamlıca yapılması. Vatandaşlığa geçişlerle ilgili şeffaf halde bilgi paylaşılması.
-İkamet ettiği yerin huzur ve asayişini bozan ve bunu alışkanlık haline getirenlerin, güvenlik güçlerince yakinen izlenmesi ve mahkeme kararıyla süratli biçimde hudut dışı edilmesi.
– Kapıda vize uygulamasından yararlanan ülke vatandaşlarının Türkiye’ye girişlerinde kontrollerinin (parmak izi alınması vb.) sıkılaştırılması, seyahat mühletinin bitiminde pasaportlarını imha ederek sistemsiz göçmen olma teşebbüslerinin engellenmesi.
7- İNSAN HAKLARININ KORUNMASI ÇERÇEVESİNDE ALINACAK ÖNLEMLER
– Sistemsiz göçmenlere yönelik aksiyonların kapsamlıca soruşturulması
– Meselelere tahliller aranırken insan haklarının temel prensiplerden biri olması. – Popülist, kışkırtıcı telaffuz ve aksiyonlardan kaçınılması, özellikle ferdî hataların siyasi istismar telaffuzlarına kurban edilmemesi
– Sistemsiz göçmenlerin kendilerini direkt ilgilendiren mevzularda muhatap alınmaları, görüşlerinin, talep ve muhtaçlıklarının dikkate alınması
– Sistemsiz göç hususları ve sıkıntılarının yalnızca siyasi/ ekonomik/güvenlik yaklaşımlarıyla değil birebir vakitte sosyolojik/psikolojik veçheleri itibariyle de kıymetlendirilmesi.
– Eğitim müfredatında değişiklikler yapılması, çocuklara yabancı düşmanlığının yanlışlığının anlatılması, eşitlik, barış, adalet, merhamet, vicdan, kardeşlik, insan sevgisi üzere insani etik pahaları anlatan mecburî derslerin konulması.
8-TOPLUMSAL AHENK KONUSUNDA ATILACAK ADIMLAR
– Bayan ve çocuk istismarlarıyla uğraşın aktifleştirilmesi, varsa eksikliklerin düzeltilmesine yönelik gerekli adımların atılması
-Erkeklere göre konut dışı hayatları daha sonlu olan Suriyeli bayanlara yönelik ahenk programlarının geliştirilmesi, bayanların güçlendirilmesine yönelik programlar hazırlanması.
– Ülkemizde bulundukları mühlet zarfında eğitim çağındaki Suriyeli çocukların, hala düşük olan okullaşma oranlarının yükseltilmesi, bu mevzuda Suriyeli ailelerin teşvik edilmesi ve gerekirse de yaptırım uygulanması.
– İşsiz sistemsiz göçmenler için kalkınma ajansları, İŞKUR, halk eğitim müdürlüğü, valilik ve belediyeler, sanayi odaları, üniversiteler ve esnaf odaları himayesinde meslek edindirme kursları açılması, kursları bitirenlerin sertifikalandırılması, sertifikalı Suriyelilerin İŞKUR aracılığıyla iş yerlerine yerleştirilmesi. Bu programlarda sürdürülebilirliğin sağlanması.
– Gettolaşmanın önlenmesi maksadıyla, gettolaşma istikametinde gelişen bölgelerin ömür, etraf, sıhhat, eğitime erişim vb. koşullarının geliştirilmesi, Belediyeler ve bu alanlarda faaliyet gösteren yerli / Suriyeli sivil toplum kuruluşları başta olmakla bütün ilgili muhataplarla eşgüdüm içinde planlamalar yapılması.
-Her kentte başta Suriyeliler olmak üzere sistemsiz göçmenlerin kanaat liderlerinden istişare meclisler kurulması. Gerektiğinde bu meclis üzerinden bağlantıya geçilebilmesi. (DUVAR)