CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Fahiş fiyatı boykot edin” davetine ait, “‘Tarımın sürdürülebilirliği için mecburî olan eserler boykot daveti ile alınmasa, yem ve gübre boykot edilse, hayvanda da tarlada da randıman kaybı yaşanacak ve hayvancılık yapan da çiftçilik yapan da daha büyük meselelerle karşılaşacak. Maliyet artışı sonuçta tekrar vatandaşı vuracak'” değerlendirmesinde bulundu.
Gürer, mevzu hakkında yaptığı açıklamada, 2024 yılının son ayında süratle artan gübre fiyatlarının 2025’e de artırımla girdiğini söz etti. Gürer, 2020 yılında tonu bin 100 lira olan amonyum sülfat gübrenin, 2025 yılına bayi fiyatı olarak 9 bin lira/ton düzeyine ulaştığını söyledi.
DAP gübrenin 2020 yılında 2 bin 140 lira iken bayi fiyatının 24 bin 700 liraya, üre gübrenin de 2020 yılında tonu bin 860 lira iken, 2025’te 17 bin 200 liraya yükseldiğini kaydeden Gürer, bunun yanı sıra uydurma gübre sorunu da yaşandığını tabir etti. Gürer, “‘Cumhurbaşkanı, ‘fahiş fiyat’ diyerek yem ve gübre almazsa, hayvancılıkta, tarlada, bahçede üretim ve randıman düşer‘” dedi.
”RAFTA FİYATLAR DÜŞMEDİ, ÜRETİCİ KAZANMADI”
2024 yılında zerzevatın bol olmasına karşın rafta ve tezgahta fiyatların düşmediğini ve tüccarın eline kalan üreticinin çok eserini tarladan toplayamadığını anlatan Gürer, “‘Sebze üretimi yüzde 5,6 oranında (1 milyon 784 bin ton) artarak 33 milyon 572 bin tona, meyve üretimi ise yüzde 2,1 oranında (589 bin ton) artarak 27 milyon 977 bin tona yükseldi.
Patates üretiminde yüzde 21, çay üretiminde yüzde 4,3, tütünde yüzde 9,5, pamuk üretiminde yüzde 6,8 oranlarında artış yaşandı.
Ancak patates, 1999 yılı üretimine erse de paha bulmadı ve depoda kaldı. Üretici memnun olmadı. Eser bol olması rafta eser fiyatını düşürmedi.
Tüccar piyasayı belirledi. Rafta fiyatlar düşmedi, üretici kazanmadı, tüketici ise fahiş fiyatlarla eser almak zorunda kaldı'” biçiminde konuştu.
”TARIMSAL GİRDİ MALİYETLERİ YÜKSELİYOR”
Tarımsal girdi maliyetlerinin tekrar yükselmeye başladığına dikkat çeken Gürer, Ziraî girdi fiyatlarındaki artışın 2024 yılında da devam ettiğini belirtti. Gürer, şunları kaydetti:
”Ekim ayında bir evvelki aya nazaran girdi fiyatları TÜİK’e nazaran yüzde 2,75 oranında arttı. Eylül ayında yüzde 31,8’e kadar inen ziraî girdi fiyatlarındaki yıllık artış, ekimde tekrar yüzde 32,6’ya yükseldi.
TÜİK’in belirlemelerine nazaran ekimde tohum ve dikim gereci fiyatları geçen yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 55, güç fiyatları yüzde 16,5, gübre ve toprak geliştirici fiyatları yüzde 13,4, ziraî ilaçlar yüzde 22, veteriner harcamaları yüzde 60,1, yem harcamaları ise yüzde 33,5 oranında arttı. Bu artışlar üretici ve besici maliyetlerine yansıyor.
TÜİK ortalama olarak fiyat belirliyor. Bazı kalemler o devir kullanılmıyor lakin ortalama fiyat alınınca sayı düşüyor. Temelinde girdi maliyeti kullanılan eser dikkate alınsa, daha yüksek oranda artışlar olduğu görülür. 2024 yılı son aylarında gübre başta olmak üzere her eserin girdi fiyatında önemli artış oluştu.”