Bitmiş ilgiler müzesi - Güncel Haber Sitesi

Ahmet Hamdi Tanpınar’a nazaran, eşyaların bizde bir hatırı vardır. “Eski şapkalarımız, ayakkabılarımız, elbiselerimiz gün geçtikçe bizden bir kesim olmazlar mı? Onları sık sık değiştirmek isteyişimiz de bu yüzden değil midir?” diye sorar Tanpınar… Vakitle bizim bir kesimimiz haline gelen eşyalarımız, bazen haddinden fazla mana barındırır. Veda etmek zorunda kaldığımız bir insanı, sonlandırdığımız bir alışkanlığı, hayatımızın bir devrine ilişkin anıları hatırlatan eşyalar, bazen taşınması sıkıntı bir yüke dönüşebiliyor.

Peki, ne tutabildiğimiz ne de atabildiğimiz bu eşyaları bağışlayabileceğimiz bir müze olsaydı?

Hayatlarının bir devrinde, bu sıkıntı ikilemle karşı karşıya kalmış Hırvatistanlı sanatçı çift, ayrılık travmasıyla başa çıkmanın, güzelleşmenin yolunu bir müze açmakta bulmuş… Hırvatistan’ın başşehri Zagreb’in geniş, tarihi sokakları ortasında, St. Marks kilisesinden, kentin kulesine yanlışsız inerken bir müze tabelası dikkati çekiyor: Museum of Broken Relationships (Bitmiş Münasebetler Müzesi)… Bu orjinal tabela, kenti ziyarete gelen pek çok turist üzere bende de çabucak içeriye girme isteği uyandırıyor.

Müzeye girdiğimde, birinci olarak post-it kağıdına yazılmış Türkçe bir not beni karşılıyor. “Sen gerçekten bir meleksin galiba. Günay…” yazıyor, devamını getirebilse, “Günaydın” diyecekti ancak getirememiş. Ne manaya geldiğini anlamak için çabucak yanındaki yazılı nota bakıyorum… ve sürpriz… Müzede gördüğüm birinci modül İstanbul, Kadıköy’den gönderilmiş. “Bu post-it notunu o gün sana bırakamadım ve asla tamamlayamadım. İkimiz hakkında da her vakit bu türlü hissedeceğim. Bir şeyler daima eksik” diyor sergilenen post-it kağıdına eşlik eden açıklama. Bu sarı post-it kağıdı, sıradan insanların bitmiş münasebetlerinin hatırına müzeye bağışladığı onlarca eşyadan biri. Çabucak yanında, 1993’te üzücü bir boşanmayla sona eren bir alakanın anısına 1968 Meksika Olimpiyatları’na bir bilet var. Meksika’dan yollanan notta, “Bu biletler, her vakit heyecan verici anıları canlandırıyor ve onları asla yok edemedim” yazıyor.
Bu küçük fakat manalı eşyalarla dolu müzede ilerledikçe öbür sürprizlerle de karşılaşıyorum. Fakat onca eşya ortasında en yürek burkanı İstanbul’dan gönderilen bir gelinlik oluyor. 2014 yılında tanışan çift, 2016 yazında düğün yapmak üzere hazırlıklara başlıyor. Maalesef, damat düğüne bir hafta kala, Atatürk Havalimanı’ndaki terör akınında hayatını kaybediyor. “Ölmeden bir hafta evvel düğün öncesi fotoğraf çekimlerimizi yaptık… Gelinliğim onu hatırlamak istediğim günün en uygun temsili” diyor gelinliği gönderen kişi notunda.

BÜTÜN AYRILIK ÖYKÜLERİ ROMANTİK DEĞİL

Bütün ayrılık öyküleri sinemalardaki üzere romantik değil. Müzede şaşırtan nesneler de var. Mesela, birinci aşkının 27 yıldır sakladığı yara kabuğunu müzeye bağışlayan biri, üzerinde çokça düşünmeyi hak ediyor. Bir istikametiyle Masumiyet Müzesi’nin saplantılı aşığını hatırlatıyor. Müzeye Türkiye, Hırvatistan, Meksika ve ABD dahil dünyanın dört bir yanından gönderilen eşyaların hepsi eski sevgililerle, eşlerle ilgili değil. Kimileri ayrıldıkları, ayrılmak zorunda kaldıkları ya da boşandıkları eski aşklarını anarken, bazıları vefat eden yakınlarına, vedalaşmak zorunda kaldıkları bir modüllerine ya da sonlandırdıkları bir alışkanlığa ağıt yakıyor. Örneğin, göğüs kanseri teşhisi konan ve ameliyatla göğüslerine veda etmek zorunda kalan bir bayan, müzeye iki adet sütyenini bağışlamış. Sıhhat sıkıntıları nedeniyle artık pizza yiyemeyen bir Amerikalı da pizza kutusunu bağışlamış. Yeniden oğlunu kaybeden bir annenin gönderdiği, üzeri notlarla dolu bir kapı da müzede sergilenenler ortasında.

Müze fikri, Hırvatistanlı sanatçı Drazen Grubisic ve sinema imalcisi Olinka Vistica’nın, 2003 yılında dört yıllık bir ilgiyi sonlandırdırma konuşması yaptıkları sırada ortaya çıkıyor. Müzenin kıssasını konuşmak üzere ulaştığım koleksiyon müdürü Charlotte Fuentes, şöyle anlatıyor: “Gece geç saatlerde yapılan bu sohbette bir halde, onlara çok acı veren objeleri toplamak üzere kolay bir fikir doğuyor.”

Eski sevgililerin, bu kozmik fikri tam manasıyla kavramsallaştırmaları iki yıldan fazla sürüyor. Evvel 2006 yılında topladıkları eşyaları bir gemi konteynırında sergilemek üzere küçük bir adımla başlıyorlar. İki sanatçı, 2006’daki bu enstalasyonun, 2010 yılına gelindiğinde dünyanın dört bir yanında kalpleri fethedecek, binlerce insanın ziyaret edeceği müzeye dönüşeceğini ise bilmiyordu.

Hem acılar hem de sevinçler bir arada

Fuentes, Bitmiş Bağlar Müzesi’nin şu ana kadar 32 ülkede 59 stant açtığı bilgisini paylaşıyor. Zagreb’in yanı sıra Los Angeles’ta da birebir isimli bir müze bulunuyor. Bugün müze koleksiyonunda 3.000’den fazla kesim bulunuyor ve dünya çapında açılan her stantta müze koleksiyonu biraz daha büyüyor. Birebir vakitte beşerler, müzeye web sitesi üzerinden bitmiş bağlantılarını hatırlatan eşyaları bağışlamaya devam ediyor. Bir müze, dünyanın her yerinden farklı kültür, ömür usulü, inanışa sahip binlerce insanı nasıl buluşturabiliyor? Fuentes şöyle cevap veriyor: “Müzenin gerisindeki fikir o kadar üniversal ki farklı milletlerden, dinlerden, kültürlerden, ırklardan ve yaşlardan insanlara hitap ediyor. Aşk, tercümana muhtaçlık duymaz,ve herkes kendine hitap eden bir kıssa bulabilir. Ziyaretçiler ekseriyetle insanların aşk ve kayıp bahislerinde ne kadar misal süreçlerden geçtiklerini görüyor. Müze, bir bakıma tecrübe alışverişi sunuyor. Böylelikle artık hem acılarında hem de sevinçlerinde kendilerini yalnız hissetmiyorlar.” Ziyaretçi defterine yazan biri, müzeye duyduğu minneti şöyle paylaşıyor: “Verecek bir şeyleri olup da verecek hiçbir yeri olmayan bizlere eşsiz ve kıymet biçilmez bir hizmet sundunuz.”

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et