Anlaşmazlık ve uyuşmazlıkların kısa müddette tahlili ve yargının üzerindeki yükün kaldırılması gayesiyle devreye giren arabulucular belge sayısı ile rekor kırdı. Başta kira olmak üzere komşuluk, paydaşlığın giderilmesi ve kat mülkiyeti kaynaklı uyuşmazlıkların adresi arabulucu oldu. Geçen yıl 1.6 milyon uyuşmazlık mahkemeye gitmeden arabulucuda çözüldü.
KİRA, İŞ, MİRAS VE MÜLKİYET UYUŞMAZLIKLARI ÖNE ÇIKTI
Uyuşmazlıkların adliyeler dışında tahlili gayesiyle ortaya çıkan arabuluculuk, yıllar içinde yapılan yasal düzenlemelerle geniş bir uygulama alanı buldu. 2024 yılı sayıları da arabulucuların muvaffakiyetini ortaya koydu. 2018 yılından itibaren personel patron uyuşmazlıkları, ticari meseleler, tüketici uyuşmazlıkları üzere alanlarda uygulanan arabuluculuk; toplumda en çok yaşanan sorun alanları olan kira, komşuluk, paydaşlığın giderilmesi ve kat mülkiyetinden kaynaklanan uyuşmazlıkların da arabuluculuk kapsamına alınmasıyla 2024 yılını çok yüksek bir müracaat ve muahede sayısı ile tamamladı.
SON 6 YILDA YAKALANAN BAŞARI
Türkiye Arabulucular ve Arabuluculuk Merkezleri Sözcüsü Arabulucu Dr. Umut Metin, 2024 yılındaki sayılara dikkat çekerek, “Rakamlar arabuluculuğun ülkemizde benimsendiğini gösteriyor” dedi. Metin şöyle devam etti: “2024 yıl sonu itibariyle ülkemizde bugüne kadar toplam 6.9 milyon arabuluculuk muahedesine varıldı. k 2024 yılında arabuluculuk ile varılan muahede sayısı 1.6 milyon oldu. 1.6 milyon muahede sayısı arabuluculuk için bir rekordur. Her uyuşmazlığın yalnızca 2 tarafı olduğu var sayılsa en az 3.2 milyon vatandaşın sorunu arabuluculuk ile geride kalmıştır.”
GÖNÜLLÜLÜK DİKKAT ÇEKİYOR
Vatandaşların arabuluculuğu istekli tercih ettiğine de işaret eden Umut Metin, “Rakamlara bakıldığında en dikkat alımlı istikametlerden biri de; ihtiyari (gönüllü) arabuluculuk, yani tarafların hiçbir yasal mecburilik yokken problemlerini arabuluculuk ile tahlile ulaşma taleplerinin çok net bir artış gösterdiğidir. İhtiyarı arabuluculukta gelişme çok yüksek. Her yıl bu talep bir evvelki yıla nazaran artış gösteriyor. Bu haliyle, hiçbir mecburilik yokken insanlarımızın arabuluculuğu tercihi bilhassa sevindirici. İhtiyari arabuluculuk sayısı, dava kaidesi arabuluculuk sayısını 2024 yılı prestijiyle geçti. Bu durum arabuluculuğun toplumca benimsendiğini teyit ediyor” dedi.
ANLAŞMAZLIKLAR BİRİNCİ 2 TOPLANTIDA TATLIYA BAĞLANIYOR
Umut Metin’in verdiği bilgiye nazaran; taraflar arabulucu yoluyla ortalama 2 saatte anlaşabilir duruma geliyor. Genelde birinci 1-2 toplantıda mutabakat sağlanıyor. Bir davanın üst mahkeme süreçlerini de düşündüğümüzde 7-8 yıla kadar uzayan davalar görülebiliyor. Lokal mahkemelerde bile davalar maalesef 2-3 yıl içinde sonuçlanamıyor. Davayı bir taraf kazanınca öbür taraf üst mahkemeye taşıyor. Yani süreç uzadıkça uzuyor. Bu haliyle arabuluculuk davaya kıyasla kıymetli bir vakit kazandırıyor. Bugünkü ekonomik kaidelerde vakit çok değerli. Zira paranın da bir vakit bedeli var.
TİCARİ UYUŞMAZLIKLARIN ADRESİ OLDU
Vatandaşlar üzere şirketlerin de ticari uyuşmazlıklarda adresi arabulucular oldu. Posta Gazetesi’nin haberine nazaran, arabuluculuğun meselelerin süratle tahlilinde kilit rol oynadığını belirten Metin, “Sorunu hızla çözmenin ticari omurdaki değeri, keza ticari münasebetlerin zedelenmemesi, davalaşmanın ticari hayatta münasebetlere olumsuz tesirini gözeten iş dünyamız da 2024 yılında arabuluculuğu tercih etti. Ticari uyuşmazlıklarda varılan muahede oranı, neredeyse yarı yarıya. Bu durum, vatandaşlarımız üzere Türk iş dünyası tarafından da arabuluculuğun uyuşmazlık tahlil yolu olarak kabullenildiğini teyit etmektedir” diye konuştu.
SİGORTA UYUŞMAZLIKLARI KAPSAMA ALINIYOR
Arabuluculuğun kapsamı bu yıl genişleyecek. 2025 yılı prestijiyle uyuşmazlıkların ağır yaşandığı sigorta (trafik sigortası, kasko, sıhhat sigortası, konut sigortası gibi) uyuşmazlıkları alanında da arabuluculuğun gündeme geleceğini belirten Umut Metin, şunları aktardı: “Yakın vakitte sigorta tahkimi öncesi arabuluculuğun uygulanacağını bu haliyle 2025’in de arabuluculuk ile uyuşmazlıkları daha çok geride bırakacak bir yıl olacağını düşünmekteyiz. Anlaşmama halinde ise sigorta tahkim prosedürü ile sürece devam edilecek. Dünyada ‘med-arb’ olarak bilinen evvel arabuluculuk, sonra tahkim biçimindeki bu uygulamanın ülkemizde muvaffakiyetle uygulanacağına inanıyorum.”