Financial Times (FT), ABD ve AB’nin Rusya’ya yaptırımların delinmesini önlemek için yeni tedbirler üzerinde çalıştığını, ana gayenin Mir sistemine dahil Türk bankaları olduğunu bildirdi. Gazete, ayrıyeten ABD ve AB’nin Rusya’ya yaptırımlar konusunda Türkiye’ye baskıyı artırdığını, Türk bankacılık dalının yasa dışı finansmana art kapı fonksiyonu görme potansiyeliyle ilgili kaygılar bulunduğunu yazdı. Bu haberin gerisinde benzeri bir açıklama da Joe Biden idaresinden geldi.
ABD Hazine Bakanlığı, Rusya’nın ödeme sistemlerini kullanmanın yaptırımları delme riski doğurduğunu belirtti. Bakanlık, internet sitesinin ‘sıkça sorulan sorular’ kısmında “ABD dışındaki finans kuruluşları, Ulusal Ödeme Kartı Sistemi Anonim Şirketi’nin (NSPK) ile mukavele yapma yahut öteki bir halde iş yapma üzere durumlar nedeniyle yaptırımlara maruz kalma riski taşıyor mu?” sorusuna cevap verdi.
“NSPK VE MİR YAPTIRIMA TABİ ŞAHISLARIN SÜREÇLERİ İÇİN KULLANILABİLİR”
Yanıtta Rusya’da banka ve kredi kartı ödemeleri için kullanılan ve Rusya’nın Mir Ulusal Ödeme Sisteminin operatörü olan NPSK sisteminin kullanılmasının yaptırıma tabi bireyleri memleketler arası finansal sisteme sokabileceğini belirtti.
Açıklamada NSPK ve Mir Ulusal Ödeme Sistemi’nin yaptırıma tabi şahısların süreçleri için kullanılabileceği belirtildi. Ayrıyeten açıklamaya nazaran bu sistemleri kullanan ABD dışı finans kuruluşlarının Rusya toprakları dışında Rusya’nın ABD yaptırımlarından kaçınma uğraşlarını destekleme riski bulunuyor.
ABD: MİR’İ KULLANANLARA YETKİ KULLANMAYA HAZIR
Açıklamada Rusya’ya yönelik yaptırım düzenlemelerinin, ABD Yabancı Varlıkları Denetim Ofisi’ne (OFAC) geniş yetkiler verdiği hatırlatıldı. Bu kurumun yasaklı faaliyetlere takviye sağladığı düşünülen şahıslara de blokajlar ve yeni yaptırımlar uygulama yetkisi bulunuyor.
Yanıtta son olarak, “OFAC, Rusya’nın NSPK yahut Mir sisteminin kullanımını Rusya Federasyonu toprakları dışında genişletme uğraşları da dahil olmak üzere, Rusya’nın yaptırımlardan kaçınmasını destekleyenlere karşı bu yetkililerini kullanmaya hazırdır” tabirlerine yer verildi.
FT: MIR’İ KULLANAN TÜRK BANKALARI BASKI ALTINDA
Dün Financial Times’da yer alan bir tahlilde Rusya’ya yönelik yaptırımlar konusunda ABD ve AB’nin Türkiye üzerindeki baskıyı artırdığı belirtilmişti. Gazetede kaleme alınan yazıda Türk bankaların Rusya’ya yönelik yaptırımları ihlal edecek bir kanal açmasından tasa edildiği kaydedilmişti. Haberde ayrıyeten Türkiye’nin en büyük bankalarından Vakıfbank, Ziraat Bank, İş Bankası, Denizbank ve Halkbank’ın Mir sistemine dahil olduğu hatırlatılmıştı.
NE OLMUŞTU?
Rusya-Ukrayna savaşının akabinde ABD Hazine Bakanlığı birtakım Rus kişi ve kurumlara sert finansal yaptırımlar getirdi. Yaptırımlarla birlikte kimi Rus bankalarının global finansal sistemden dışlanması öngörüldü. Ayrıyeten bu bankalar Visa, Mastercard, SWIFT üzere milletlerarası ödeme sistemlerinden çıkartıldı.
Rusya ise daha evvel kurmuş olduğu Mir üzere memleketler arası ödeme sistemlerini devreye soktu. B sistemlere kimi Türk bankaları da ağır ilgi gösterdi. Ayrıyeten son devirde Rusya ve Türkiye ortasındaki ticaret hacminin arttığı görüldü.
Geçtiğimiz ay Amerikan Hazine Bakan Yardımcısı Wally Adeyemo, Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği’ne (TÜSİAD) gönderdiği mektupta, Türk şirket ve bankalarını Rusya ile çalışmamaları konusunda uyarmıştı. Mektupta, Rusya’nın yaptırımları Türkiye üzerinden delmek istediği belirtilerek, “Türkiye bankaları, yaptırım uygulanan Rusya bankalarıyla motamot ABD bankalarıyla olduğu üzere alaka kuramazlar” sözlerine yer verilmişti.
YAPTIRIM TEHDİTLERİNE KARŞIN RUSYA MİR’İ GENİŞLETMEK İSTİYOR
Öte yandan Rusya Merkez Bankası, ABD’den gelen yaptırım tehditlerine rağmen ödeme sistemi Mir’i genişletmek için temaslarını sürdürmeyi planlıyor. Rusya, yaptırımlarla kısıtlanan ödeme operasyonları için adeta bir nefes borusu olan Mir ödeme sistemini yaptırım tehditlerine karşın genişletmek istiyor.
Interfax’ın Rusya Merkez Bankası basın servisine dayandırdığı habere nazaran, Rusya Merkez Bankası, Mir kartlarının kabul edildiği alanları genişletmek için yabancı ortaklarla diyalogu sürdürmeyi planlıyor.
Vedomosti’nin haberine nazaran de Rusya Merkez Bankası 2025 itibariyle Mir sistemi ile ödeme alınan ülke sayısını 20’ye, 2030 itibariyle 35’e çıkarmayı hedefliyor. Daha evvel ABD’nin Mir sisteminin Rusya dışında kullanımına yer hazırlayanlar için yaptırım uygulama hazırlığı içinde olduğu belirtilmişti.