İlk kez 2016’da ABD Başkanı seçilen Trump, başkanlığının son aylarında dünyayı tesiri altına alan Kovid-19 salgınının gölgesinde girdiği 2020 başkanlık seçimlerini kaybetmişti.
Associated Press’in (AP) yayımladığı resmi olmayan bilgilere nazaran, Cumhuriyetçilerin adayı olarak bu yıl başkanlık için yarışan Trump, seçilmesi için gereken 270 delege sayısını aştı.
Böylece Trump, Demokrat rakibi Kamala Harris’i geride bırakarak 4 yıl ortadan sonra sandıktan yine zaferle çıkarken, 20 Ocak 2025’te başkanlık koltuğuna oturacak.
ABD’nin 47. Başkanı seçilen Trump’ın ekonomi siyasetlerinin, ABD’nin yanı sıra global iktisat üzerinde de değerli tesirlere sahip olması bekleniyor.
Trump’ın ikinci başkanlık devrinin, kısa vadede ABD’nin ekonomik büyümesine olumlu katkı sunması beklense de global iktisatta meçhullüğü artırabileceği bedellendiriliyor.
Trump’ın birinci dönemindekine misal siyasetler benimsemesi bekleniyor
İlk başkanlık periyodunda şirketler için vergi indirimleri yapması ve regülasyonları azaltmasıyla dikkati çeken Trump, ikinci periyodunda de benzeri siyasetler izlemeyi hedefliyor.
ABD’nin seçilmiş başkanı, federal kurumlar vergisi oranını yüzde 21’den yüzde 15’e düşürmenin yanı sıra bahşişler, Toplumsal Güvenlik yardımları ve fazla mesai fiyatı üzerindeki federal vergileri ortadan kaldırmayı planlıyor.
Bu adımların şirketlerin karlarını artıracağı ve tıpkı vakitte iktisada canlılık getirebileceği öngörülürken, bu cins vergi indirimlerinin bütçe açığı ve enflasyonu artırma riski taşıdığı belirtiliyor.
Ticarette tarifelerin artacağı öngörülüyor
“Önce Amerika” yaklaşımıyla bilinen Trump’ın birinci devrinde başlattığı Çin ile ticaret savaşlarını tekrar canlandırması bekleniyor.
Sözlükteki en sevdiği sözün “tarife” olduğunu belirten Trump, ABD’nin çıkarlarını desteklemek için ticarette müdafaacı bir duruş sergilemeye devam ediyor.
Başkanlık koltuğunda oturduğu 2018’de Çin’den ithal edilen eserlere tarife uygulayan ve ABD’nin müttefikleri de dahil öteki ülkelerden ithal edilen çelik ve alüminyuma ek gümrük vergileri getiren Trump, ek tarifeler uygulayacağının sinyalini veriyor.
ABD’nin seçilmiş başkanı, gümrük vergilerinin Amerikan üretimini artıracağını, istihdam yaratacağını ve vergi indirimlerini finanse etmek için ek gelir sağlayacağını öne sürüyor.
Çin’e uygulanan gümrük vergilerinde mümkün artışların iki ülke ortasında ekonomik tansiyonu yükseltebileceği ve global ticaret istikrarlarını bozabileceği bundan da bilhassa teknoloji ve imalat dallarının etkileneceği öngörülüyor.
Trump’ın Avrupa Birliğine yönelik de sert ticaret siyasetleri uygulaması beklenirken, bunun ABD ile Avrupa ortasındaki ticari bağları zora sokabileceği ve bölge iktisadını olumsuz etkileyebileceği belirtiliyor.
Korumacı siyasetlerin uygulanması gelişmekte olan ülkeler için de kuvvetli bir periyoda işaret ederken, ABD’nin ithalatı azaltma tarafında adımlar atmasının bu ülkelere sermaye akışını yavaşlatabileceği ve global büyüme üzerinde baskı yaratabileceği öngörülüyor.
Piyasa araştırmaları, Trump’ın gümrük vergisi planının ABD’li tüketicilerin harcama gücünü yıllık 78 milyar dolara kadar azaltabileceğini ortaya koyuyor.
Enerjide fosil yakıtlara dönüş ihtimali öne çıkıyor
Mevcut Lider Joe Biden idaresinin iklim değişikliğiyle çaba siyasetlerini “yeşil yeni bir aldatmaca” olarak kıymetlendiren Trump’ın petrol, doğal gaz ve kömür üzere fosil yakıt sanayisine olan takviyesi dikkati çekiyor.
Temiz güç siyasetlerinin birçoklarına karşı çıkan Trump, düzenlemeler ve milletlerarası mutabakatların ise güç üretimini engellediğini ve enflasyonu artırdığını savunuyor.
Trump, birinci başkanlık devrinde olduğu üzere ABD’yi Paris İklim Mutabakatı’ndan çıkarmayı planlıyor.
Fosil yakıtları destekleyen siyasetlere geri dönülmesinin ABD’nin güç maliyetlerini düşürebileceği ve güç kesiminde istihdamı artırabileceği bedellendiriliyor. Fakat yenilenebilir güç yatırımlarının sekteye uğrama riski bulunuyor.
Uygun fiyatlı konut planı uzun vadede riskler barındırıyor
Trump, konut piyasasında ise fiyatları daha uygun hale getirmeyi planlarken, maliyetleri artıran düzenlemelerden kurtularak ve büyük ölçekli konut inşaatı için kimi federal toprakları kullanıma açarak arzı artırmayı hedefliyor.
Kayıt dışı göçmenleri konut maliyetini artırmakla suçlayan Trump, bu sorunu kayıt dışı göçmenleri hudut dışı ederek ve konut kredisi almalarını engelleyerek çözmeyi planlıyor.
Ancak seçilmiş lider Trump’ın göçmenleri hudut dışı etme planının inşaat dalında iş gücünü azaltarak ekonomiyi etkileyebileceği ve uzun vadede daha yüksek konut maliyetlerine yol açabileceği öne sürülüyor.
Trump’ın zaferinin kısa vadede piyasaları canlandırması bekleniyor
Trump’ın tekrar lider seçilmesinin birinci etapta piyasalarda olumlu bir hava yaratacağı, vergi indirimleri ve teşvik beklentilerinin borsayı destekleyebileceği kaydediliyor.,
Ancak uzun vadede, enflasyon telaşları ve ABD Merkez Bankasının (Fed) faiz indirimlerinin sekteye uğraması ihtimali nedeniyle piyasalarda dalgalanma yaşanabileceği, bilhassa teknoloji ve finans dallarının Trump’ın kararlarından direkt etkilenebileceği belirtiliyor.
Fed Lideri’nin vazifesiyle alay eden Trump, ABD Lideri’nin Fed’in para siyaseti kararlarında “söz sahibi” olması gerektiğini düşünüyor.
Öte yandan, ABD’yi “Bitcoin üstün gücü” yapma kelamı veren Trump’ın zaferinin, kripto para piyasalarına da olumlu yansıması bekleniyor.
Analistler, Trump’ın planladığı iktisat siyasetlerini uygulamaya koyması durumunda, tarifelerin enflasyon üzerinde üst istikametli baskı oluşturacağı, vergi kesintilerinin ise büyümeyi teşvik etmesine rağmen açıkları artırabileceğini belirtiyor.
“Düşük vergi ve iş dünyası yanlısı ortam beklentisi risk iştahını canlı tutacaktır”
ING’nin Amerika Araştırma Bölgesel Başkanı Padhraic Garvey, AA muhabirine yaptığı açıklamada, “Yakın vadede, daha düşük vergi ve iş dünyası yanlısı bir ortam beklentisi, hassaslığı nispeten sağlam ve risk iştahını canlı tutacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.
Uzun vakittir yüksek gelirli hane halklarının tüketici harcamalarındaki büyümenin temel itici gücü olduğunu savunduklarını aktaran Garvey, bu hanelerin gelirlerinin daha fazlasını ellerinde tutmaları halinde bunun harcamaları desteklemeye yardımcı olacağını tabir etti.
Garvey, Trump’ın başkanlığı periyodunda orta ve uzun vadeli büyüme beklentilerinin ise daha bilinmeyen olduğuna dikkati çekerek, “Azalan göç ve mecburî geri dönüşlerin, bilhassa tarım üzere kesimlerde ABD iktisadı üzerinde değerli bir kısıtlama haline gelebilir.” dedi.
ABD’de doğan personel sayısının azaldığına işaret eden Garvey, istihdam artışının halihazırda ülkede çalışanların yüzde 19,5’ini oluşturan yabancı ülke doğumlu emekçilerden geldiğini anlattı.
Garvey, “Eğer yabancı ülke doğumlu iş gücü de azalırsa, bu durum arz tarafında değerli zorluklar yaratarak fiyatları ve enflasyonu artırabilir. Bunun önüne geçmek için verimliliğin kıymetli ölçüde artması gerekecektir. Ayrıyeten, ülkede daha az faal insan olması ekonomik talebin azalması manasına gelecektir.” diye konuştu.
“Artan kısasa kısas ticaret tarifeleri, daha az yatırım ve daha az istihdam manasına gelebilir”
Trump’ın daha kapsamlı agresif gümrük vergileri uygulama planında ise kapasite kısıtlamaları nedeniyle yurt içinde üretilen eserlerle çabucak ikame edilmesinin daha sıkıntı olabileceğini belirten Garvey, şunları kaydetti:
“Sonuç olarak, tüketici harcamalarının tüm faaliyetlerin yüzde 70’ini oluşturduğu bir iktisatta, perakendecilerin kar marjlarına vurulacak darbe ve yüksek enflasyonun hane halkının harcama gücünü erozyona uğratması kıymetli olabilir. ABD’li üreticiler fiyat açısından daha rekabetçi olacak ve bundan yarar sağlayacaktır fakat birçoğu birebir vakitte ithal bileşenler kullandığından daha yüksek maliyetlerle karşı karşıya kalacaktır ve ABD’de bir üretim tesisi kurmak vakit alacaktır. Ayrıyeten, yabancı ülkelerden misilleme beklenmelidir ki bu da ABD ihracatçıları ve üreticileri için zorluklar yaratacaktır. Artan kısasa kısas ticaret tarifeleri nedeniyle global talebin zayıfladığını görürsek, bu Trump’ın beklediği üzere daha fazla değil daha az yatırım ve daha az istihdam manasına gelebilir.”