Ahmet Boyacıoğlu
Todd Haynes’in yönettiği “Mayıs Aralık” (May December) 13 yaşındaki bir öğrenci ile ilgiye girdiği için mahpusa düşen, orada bir çocuk doğuran, daha sonra da (herhalde çocuk 18 yaşına geldiğinde) onunla evlenen bir bayanın (Julianne Moore) öyküsünü anlatıyor. Ortadan 24 yıl geçtikten sonra bayanla ilgili bir sinema yapılmasına karar veriliyor ve bayanı canlandıracak oyuncu (yaşlandıkça hoşlaşan Natalie Portman) ön araştırma yapmak için bayanın kocası ve çocuklarıyla yaşadığı kente geliyor.
Aradan geçen vakte rağmen nedense kimse bu olayı unutmamış, yaralar hâlâ taze ve bu doğal olarak hiç inandırıcı değil. Halbuki çocuklar büyümüş, birinci eşten olan çocuk da evlenmiş, ortada bir de torun var.
Nathalie Portman bir dedektif üzere, vaktinde büyük bir skandala yol açmış ve boyalı basının lisanına düşmüş olayın kahramanlarıyla konuşurken bir sürü müthiş sır ve palavra ortaya çıkıyor, beklenen ve beklenmeyen olaylar gelişiyor. Sinema ile ilgili öteki söyleyecek bir şey yok. “Mayıs Aralık” tıpkı vakitte sinemanın imalcisi olan Natalie Portman’ın karakteri üzerinde yürüdüğü için gözleri yaşlı ve hastalıklı bir bayanı oynayan Julianne Moore’a biraz yazık olmuş üzere. Kesin olan Fransızların bu türlü sinemaları her vakit sevdiği. Bu sineması de sevecekler.
Andre Cayatte’ın yönettiği 1971 üretimi “Ölesiye Sevmek” (Mourir d’aimer) isimli bir sinema vardır. Fransa’da 1969 yılında hakikaten yaşanmış bir olaya dayanan sinemada Annie Girardot’nun canlandırdığı 32 yaşında, dul ve iki çocuk annesi bir öğretmen, 17 yaşındaki öğrencisine aşık olur. Öykünün sonu trajiktir. Sinema için Charles Aznavur’un bestelediği birebir isimli müzik da vaktinde en az sinema kadar ses getirmişti. Bir yerlerde karşınıza çıkarsa izleyin. Mutlaka “Mayıs Aralık”tan daha yeterli bir sinemadır.
Gösterim sırasında yaşadığım bir öteki sürpriz sinemanın müziği ile ilgiliydi. Joseph Losey’in 1971 imali, Altın Palmiye Ödüllü sineması “The Go-Between”in Michel Legrand tarafından bestelenen müziği tahminen de dünya sinema tarihinin en etkileyici sinema müziklerinden biridir. Bu müzik sinemada bol ölçüde kullanılmış. Evvel kulaklarıma inanamadım lakin sonradan öğrendiğime nazaran jenerikte de yazıyormuş esasen. Parayı bastırınca her şey mümkün dünyada.
‘CLUB ZERO’: YEMEK YEMEDEN YAŞAYANLAR
Avusturya, Almanya, Fransa, Birleşik Krallık, Danimarka ve Katar ortak üretimi olan “Club Zero”nun jeneriğinde TRT’nin de üretimci olarak ismi geçiyor, lakin nedense sinemayla ilgili bilgilerde Türkiye üretimci olarak yazılmamış. Bizi Katar ile karıştırmış olmasınlar.
Birkaç yıl evvel “Küçük Joe” (Little Joe) isimli sinemasıyla yarışta yer alan Jessica Hausner’in yönettiği sinema güçlü aile çocuklarının gittiği bir özel okulda geçiyor. Okulda çalışmaya başlayan yeni öğretmen yemek yeme konusunda uzman ve çocuklara şuurlu yemek yeme metotlarını öğretmeye çalışıyor: Böylelikle hem daha sağlıklı oluruz, bedenimiz toksinlerden arınır, hem de etrafa daha az ziyan veririz, zira besin sanayisi dünyayı kirletiyor. Bu fikrin aslında ‘hiç yemek yememek aslında en iyisidir’ ideolojisine dayandığı sonradan ortaya çıkıyor. Meğerse dünyada hiç yemek yemeden yaşayan beşerler varmış ve bu beşerler “Club Zero” denilen örgüte üyeymiş. Bize Medikal Psikoloji dersinde insanın en büyük dürtüsünün açlık olduğunu öğretmişlerdi. Az yemek yemek, ya da hiç yemek yememek insanın metabolizmasını bozar ve hayat ile uyuşmaz. Sinemanın senaristi ya bizimle alay ediyor ya da hiç fizyoloji bilgisi yok. Okul yönetimi varlıklı insanların çocuklarıyla çok az ilgilendiği fikrinde. Nitekim de sinemada karşımıza çıkan anne babalar biraz tuhaf beşerler ve düşünme yetenekleri epeyce kıt. Sonuçta şeker hastası bir çocuk hastanelik oluyor, öğretmenin işine son veriliyor. Lakin öğretmenin uçuk fikirleri öğrencilerin bir kısmını o denli etkiliyor ki kimseyi dinlemiyorlar ve “Club Zero” üyesi oluyorlar. Sinema boyunca yemek yemeyi reddeden öğrencilerin pek kilo vermemelerinin ve sağlıklı görünmelerinin nedenlerini açıklamak da mümkün değil. “Club Zero” bir bilim kurgu değil, toplumsal tenkit içerdiği de söylenemez. Bilhassa dünyada milyonlarca aç insan varken bu türlü bir sinema yapmak zati biraz ayıp olmuş.
Her sineması farklı sistemlerle okuyabilir, farklı dersler çıkartabiliriz. Burada da öğretmenlik denilen mesleğin insan hayatında ne kadar kıymetli ve etkileyici olduğu ortaya çıkıyor. Ya öğretmen cihat çağrısı yapsaydı ve öğrenciler IŞİD’e katılsaydı, o vakit ne olacaktı?