Pazar günü gerçekleştirilecek cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri Arap Dünyasında büyük bir dikkatle izleniyor. Bilhassa de son 10 yıldır Türkiye’nin Ortadoğu ve Arap Dünyası’ndaki birçok krizde yerini alması ve bölgedeki mevcut dengelerde kıymetli bir öge olması bu seçimlerin Arap Dünyasında daha da dikkatlice izlenmesine neden oluyor.
Bu hafta Arap basınındaki birçok yorumcu Pazar günkü seçimlerin Türkiye ve bölge açısından ehemmiyetine dikkat çekerek, bu seçimleri iki zıt kutbun çekişmesi olarak kıymetlendirdi. Arap medyasında seçimlerle ilgili birtakım makalelerden derlediğimiz yorumlar şu halde:
‘ARAP DÜNYASI YÜZYILIN SEÇİMLERİNE NASIL BAKIYOR?’
Türkiye’de yapılacak ‘yüzyılın seçimlerine’ birkaç gün kala Arap başşehirleri o denli görünüyor ki sonuçları büyük bir tasayla beklemiyor. Bu seçimler, Türk dış siyasetinde son iki yıldır yaşanan dönüşümlerden evvel olsaydı, Arap başkentleri bu seçimleri nefeslerini tutarak beklerdi. Lakin vakit değişti, eski düşman sadık bir dost yahut mümkün bir müttefike dönüştü.
Bölgedeki gerek Arap başşehirleri gerekse de başka ülkeler seçimlerdeki taraflara birebir halde yaklaşmıyor. Birtakım taraflar Erdoğan’ın Ankara’daki beyaz sarayını terk ettiğini görmek istiyor. Tahminen de Şam, bunu en çok isteyen başkenttir. Hem de Türkiye ve Suriye ortasındaki olağanlaşma yolunda değerli bir uzaklık kaydedilmesine karşın. Bu ilerleme de Şam’ın müttefikleri Moskova ve Tahran olmasaydı olmazdı.
Körfez Arap ülkeleri ise Türkiye’yle eksen çekişmeleri ve vekâlet savaşları sayfasını kapatmış durumda. Hatta bugün Erdoğan ve rejimini desteklemeye daha yakın. Aksi takdirde Suudi Arabistan, seçime aylar kala Türk Lirası’nı güçlendirmek için Türkiye Merkez Bankası’na 5 milyar dolar yatırma teşebbüsünde bulunmazdı. Birleşik Arap Emirlikleri de, Türk iktisadının damarlarına daha fazla yatırım pompalamaz, Katar da hem çatışma hem de uzlaşma vakitlerinde güvendiği müttefikini desteklemek için tüm gücünü seferber etmezdi.
Kahire, Türkiye ile uzlaşma belgelerinin en kıymetli kısımlarını halletti. Amman ise son on yılda ortaya çıkan farklılıklara ve çekincelere karşın, Türkiye’yle olağandan daha fazla bir münasebet sürdürüyor. Lakin her iki ülke, bunu açıklamasalar da “Altılı Masa’ya” Erdoğan ve partisinden daha yakın. Ankara ile ortalarındaki eski uyuşmazlıkları gidermenin, İslamcılar yerine Atatürkçülerle daha kolay ve sıkıntısız olacağına inanıyorlar.
Filistin’deki taraflar bağlamında, her ne kadar Türkiye’nin Hamas tarafında olduğu kabulüne karşın Ankara Filistin idaresi ve Filistin devlet başkanlığıyla yeterli alakalarını korudu. (Oraib El Rintavi / El Meyadin TV internet sitesi)
‘YENİ OSMANLICILIĞA DEVAM MI? ATATÜRKÇÜLÜĞE GERİ DÖNÜŞ MÜ?’
Türkiye’de var olan keskin kutuplaşmanın ışığında yapılacak olan seçimler, yalnızca genel manada iktidarı kazanmak için bir seçim yarışı değil.
İki kutup ortasındaki bu çekişme son yıllardaki gelişmelerden ve yaşananlardan ötürü rastgele bir devletin karşı karşıya kaldığı iki ana problemle ilgili derin bir çekişme halini almıştır. Bunların birincisi devletin kimliğinin ne olacağı sorunudur. Türkiye, son yıllardaki değişimlerine ve dönüşümlerine karşın şu an Erdoğan ve partisinin temsil ettiği ‘Yeni Osmanlıcılık’ ekseninde mi kalacak? Yoksa Atatürk’ün partisi olan Cumhuriyet Halk Partisi’nin öncülüğündeki ‘Atatürkçülüğe’ geri mi dönecek. Millet İttifakı, Kılıçdaroğlu’nun söylemlerinde de görüldüğü üzere demokrasi ve özgürlükler bağlamında Batı ve ABD ile ittifak kurmaya daha meyilli durmaktadır. Bunun yanı sıra Rusya ile ekonomik bağlantıların korunması, Suriye’yle çekişmenin sonlandırılması ve Türk askerinin Suriye’den çekilmesi ve de Suriyeli mültecilerin ülkelerine geri gönderilmesinden yana olduğunu göstermektedir.
Diğer sıkıntı de stratejik eğilimlerin ne istikamette olacağıyla ilgilidir. Bu problem birinci sorunla yani devletin kimliğiyle ilgili sorunla de irtibatlıdır. Devletin kimliği doğuya yönelme ve İslam âleminin sorunlarına daha fazla eğilme konusunu belirleyecektir. Ya da tekrar Batı’ya yönelerek Türkiye’nin önceliği tekrar Avrupa Birliği’ne katılma ve de Amerikan siyasetine daha fazla bağlanma biçiminde olacaktır.
Dolayısıyla seçimler yalnızca önümüzdeki 5 yılda Türkiye’yi kimin yöneteceğini belirlemeyecek. Nasıl bir Türkiye olacağını ve de Türkiye’nin kimin yanında duracağını da belirleyecektir. (Muhammed Sadi İdris / BAE El Haliç Gazetesi)
‘TÜRKİYE SEÇİMLERİ: LAİKLİKLE İSLAMCILIĞIN SAVAŞI’
Pazar Günü 60 milyon dolayındaki Türk seçmen ülkenin yeni cumhurbaşkanını seçmek için sandığa gidecek. 600 milletvekilinin seçileceği bu seçimlerde 3.5 milyon dolayında yurtdışı seçmen bulunuyor ve seçmen sayısı bunlarla birlikte 64 milyon civarında oluyor.
Pazar günü yapılacak seçimler rastgele bir olağan seçim niteliğinde değil. Bilakis Erdoğan’ın temsil ettiği İslamcılık ile Kılıçdaroğlu’nun temsil ettiği laiklik ortasındaki bir savaş niteliğindedir. Hasebiyle Erdoğan’ın kaybetmesi durumunda laikliğe geri dönüş ve devletin İslamcılaştırılmasının önünün kesilmesi konusunda ülkenin bir ihtilal yaşaması bekleniyor. Bunun yanında Erdoğan’ın 2018’de getirdiği tek adam rejiminin tekrar gözden geçirilmesi de bekleniyor. Tahminen de Kürtlerle sonlu da olsa bir uzlaşma da. Kılıçdaroğlu’nun kazanması laiklik açısından da tarihî bir zafer niteliğinde olacaktır. Çünkü Alevilik mezhebinden bir isim birinci kere cumhurbaşkanı olacak. Bu da Türk tarihinin en büyük tabularından birinin yıkılmasına kapı aralayacaktır. Erdoğan’ın kaybetmesinin ayrıyeten yayılmacı Osmanlıcılık projesine de büyük bir tesiri olacaktır. Tahminen de dış siyaset Arap Coğrafyasında tarafsızlık unsuru bağlamında tekrar düzenlenir. Atatürk’ün ‘Yurtta Sulh Cihanda Sulh’ prensibi çerçevesinde. (Muhammed Nureddin / Lübnan El Akhbar Gazetesi)
‘SEÇİMLERDE MİLLETLERARASI İSTİKRARLAR KIYMETLİ ROL OYNUYOR’
4 Mayıs Pazar günü yapılacak Türkiye cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimleri, iki büyük akımın karşı karşıya gelmesi halinde olacak. Bunlardan biri ölçülü İslamcı bir partinin muhafazakâr milliyetçi bir partiyle kurduğu ittifak. Ki bunlar Adalet ve Kalkınma Partisi ile Milliyetçi Hareket Partisi. Öbür akım ise Cumhuriyet Halk Partisi liderliğinde laik kısmın azınlıktaki partilerle kurduğu ittifak. Her fırsatta ve her değerli bir iç gelişmede bu iki kesim ortasındaki farklılıklar ve çekişmeler gün yüzüne çıkıyor.
Erdoğan seçim yarışında yalnızca içeriye yönelik bir seçim programıyla çıksaydı bir devir daha kazanması daha da güç olabilirdi. Bunun sebebi de Adalet ve Kalkınma Partisi’nin son 20 yılda kalkınma yolunda kat ettiği yola karşın ülkenin içinde bulunduğu sıkıntı ekonomik şartlardır. Bu nedenle Erdoğan, Türkiye açısından birçok kıymetli dış krizde elde ettiği başarılarla seçimde elini güçlendirmeye çalışacaktır. Bunlar ortasında Suriye’deki durum, Azerbaycan ve Ermenistan ortasındaki savaş, Rusya ve Ukrayna savaşı ve Doğu Akdeniz’deki gaz savaşlarına dâhil olma var.
Bunlara bakıldığında Türkiye seçimlerinde milletlerarası faktörün kıymetli olduğu görülmektedir. Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa, kazanacak kesitin bir sonraki devirde siyasetleri belirleyeceği perspektifinden bakmaktadır. Kuşkusuz, Erdoğan’ın ittifakı Batılı bölümlerin nazarında hiç de sempatik görünmüyor, tersine birden fazla Erdoğan’ın kaybetmesini ve bu seçimin onun periyodunun bitişi olmasını diliyor.” (Beşir El Bekir / El Arabi El Cedid Gazetesi)