BARTIN’ın Amasra ilçesinde, Roma periyoduna ilişkin anıtsal yapının kalıntılarında 4 aydır devam eden hafriyatta 2 santim genişliğinde piramidi andıran ve üzerinde büyüsel simgelerin yer aldığı ‘tılsımlı amulet’ (muska) bulundu. Bartın Üniversitesi Arkeoloji Anabilim Kolu Lideri Öğretim Üyesi Doç. Dr. Fatma Bağdatlı Çam, Bunun Anadolu’da bir Roma yapısında bulunan tek örnek olduğunu söylememiz mümkündür. Bizleri heyecanlandıran bir tespitti dedi.
Amasra ilçesi Kum Mahallesi’nde 2014’te okul inşaatı sırasında sütunlar bulundu. Amasra Müze Müdürlüğü tarafından 2017’de yapılan kurtarma hafriyatında mimari yapılar ve sütunlar ortaya çıktı. Bu yıl haziran ayında yine kurtarma hafriyatı başlatıldı. 2 dönümlük yerdeki 5 adet 6 metre uzunluklarında sütun ile sütun ayaklarının konulduğu kartal figür işlemeli taban mermer esaslar bulundu. Roma periyoduna ilişkin kalıtsal yapının içerisinde 96 sikke ve 122 çeşitli uzunluklarda eserler bulundu. Son olarak alanda birinci kere ‘tılsımlı amulet’ bulundu. 2 santim uzunluğunda piramit formunu andıran tılsımlı amuletin üzerinde figürler olduğu görüldü.
Amasra Müze Müdürlüğü’nün hafriyat başkanlığında yürütülen çalışmaların 4 aydır sürdürüldüğünü söyleyen Bartın Üniversitesi Arkeoloji Anabilim Kısmı Lideri Öğretim Üyesi Doç. Dr. Fatma Bağdatlı Çam, şunları kaydetti
Kurtarma hafriyatında kelam konusu yapıtı tespit ettik. Yapıtımız M.S 2’nci yüzyıl tarihlenen ve mermerden inşa edilmiş olan ünik bir yapıttır. Amulet olarak tanımladığımız piramidal formda, taban kısmı kare ve obsidyen yapılmıştır. Yapıtın taban kısmında bir figür yer almakta, kazıma çizgilerle betimlenmiş olan Mısır dininden tanıdığımız ‘Tanrı bes’in biçimlendiğini görüyoruz. Yapıtın üst kısmında ise demotik olarak isimlendirdiğimiz eski Mısır dinindeki hiyografik harflerin, tılsımlı kelamların yer aldığını görüyoruz. Yapıtın üzerindeki harf karakterleri de muhtemelen bu temsil ettiği müdafaa manasını işaret etmektedir. Bir nevi tılsımlı obje olarak, devrinde bir kişinin üzerinde taşıdığı kötülüklerden, hastalıklardan ya da hangi manada korunmasını istiyorsa o halde tılsımlı bir obje olarak tanımlayabiliriz.
‘İLK DEFA ROMA DEVRİNDEKİ BİR YAPIDA BU NESNEYİ BULDUK’
Bölgede bu türlü bir tarihi kalıntının birinci kere bulunduğu aktaran Doç. Dr. Çam, Bunun Anadolu’da bir Roma yapısında bulunan tek örnek olduğunu söylememiz mümkündür. Bizleri heyecanlandıran bir tespitti. Bunun sebebi Roma İmparatorluk devrine ilişkin büyük anıtsal bir yapıda çalışırken Asur, Akhaemenid devirlerinden tesirli bildiğimiz damga mühürlere benzeyen bir formda yapılmış ve bu türlü bir temanın tespit edilmesi bizim için hayli kıymetliydi. O yüzden bundan sonraki çalışmalarımızda bu mührün özgününde hangi manası taşıdığını ve üzerinde taşıyan kişinin bir rahip mi, bir din vazifelisi mi, ya da bir kişinin sıhhat, güvenlik hedefiyle bunu taşıdığını ve tahminen de lejyonda misyonlu bir askerin doğu seyahatleri sırasında bunu buraya getirip getirmediği konusunda ortaya çıkan soru işaretlerini aydınlatmak için elimizden geleni yapacağız diye konuştu.