Donanım destekli sanallaştırma olarak da bilinen virtualization, işletim sistemlerinin ve bilgisayarların sanal sürümlerini oluşturma işlemine verilen isimdir. Bu teknoloji temelde AMD ve Intel tarafından sunucu platformları için geliştirildi. Amaçlanan ise işlemcinin performansını artırmak, ayrıca bellek adreslerini ve komut setlerini çevirme gibi sanallaştırma taraflı zorlukların üstesinden gelmekti.
Birçok işletme, toplam kapasitelerinin yalnızca bir kısmında çalışan sunucular kullanmakta. Bunun nedeni ise çoğunlukla fiziksel sunucularını belirli bir uygulamaya özel olarak kullanmaları. Bu çok verimli bir işleyiş değil çünkü kapasitenin bir bölümü boşa gider. Ayrıca işletme maliyetleri de böylelikle daha yüksek olur.
Sanallaştırma özelliği işletmeler için çok fayda sağlayabiliyor. Her ne kadar sunuculardan bahsediyor olsak da, sanallaştırma son tüketiciler tarafından da belirli senaryolarda kullanılmakta.
Donanım sanallaştırma zaman içinde sunucu platformlarında büyük bir popülerlik kazandı. Burada temel fikir, işlemcinin etkili bir şekilde kullanılması için çok sayıda küçük fiziksel sunucuyu tek bir büyük fiziksel sunucuya entegre etmektir. Fiziksel sunucu üzerinde çalışan işletim sistemi, sanal makinenin içinde çalışan bir işletim sistemine dönüştürülür. Başka bir deyişle, sanal makine yazılımı sunucunun donanımında çalışır.
Sanal makine monitörü (virtual machine monitor) ve hipervizör (hypervisor) bu yazılımların en yaygın olanları. Hipervizör yazılımı, bellek, işlemci ve diğer bileşenleri kontrol ederken işletim sistemlerinin bir kaynak koda ihtiyaç duymadan makine üzerinde çalışmasına izin verir.
Sanallaştırmanın birçok avantajı var. Ana avantaj, sanal bir makineyi kontrol etmenin fiziksel bir sunucudan çok daha kolay olmasıdır. Makinede çalışan işletim sistemleri, kendine has bellekleri ve işlemcileri var gibi hareket eder. Donanım sanallaştırma, işletmenizin ölçeklenebilirliğini artırırken aynı zamanda maliyetleri de azaltabilir.
Bir sanal makine kolayca klonlanabilir, böylece ortam daha esnek hale gelir. Ayrıca fiziksel donanımın izlenmesi ve bakımı için daha az zaman harcayarak ekibinizin üretkenliğini artırır.
Donanım destekli sanallaştırmanın üç türü vardır:
- Full Virtualization (Tam Sanallaştırma): Donanım mimarisi tamamen simüle edilmiştir. Uygulamaları çalıştırmak için konuk yazılım tarafından herhangi bir değişiklik yapılması gerekmez.
- Para-Virtualization (Yarı Sanallaştırma): Donanım simüle edilmez, bunun yerine konuk yazılım izole sistemi çalıştırır.
- Emulation Virtualization: Emülatör yardımcı sanallaştırmada sanal makine bağımsızdır. Donanımı simüle eder ve konuk işletim sistemi tarafından gerekli herhangi bir değişiklik yoktur.
Sanallaştırma Desteği Nasıl Kontrol Edilir?
Kontrol görev yöneticisi veya komut istemi aracılığıyla iki şekilde yapılabilir.
- Ctrl+Shift+Esc tuşlarını kullanarak görev yöneticinizi açın.
- Performans sekmesine ve ardından sol taraftan CPU seçeneğine tıklayın.
- Açılan sayfada “Sanallaştırma” kısmını göreceksiniz. Eğer sanallaştırma desteği sunuluyorsa bu kısımda “Etkin” yazdığını görürsünüz. Aksi takdirde “Devre dışı” yazacaktır.
Şimdi Komut İstemi ile kontrol edelim.
- Çalıştır kutusunu açmak için önce Windows Tuşu + R tuşlarına basın.
- Alana “cmd” yazın ve Enter’a basın.
- Sonrasında “systeminfo” komutunu yazın ve Enter’a basın.
- Bu komut, donanım sanallaştırma desteği de dahil olmak üzere sisteminiz için gerekli tüm ayrıntıları listeleyecek.
“Hyper-V Requirements” adında bir alan göreceksiniz. Eğer sanallaştırma kapalı ise “Virtualization Enabled in Firmware” bölümünün karşısında “No” yazar. Bu, sisteminizin donanım sanallaştırmayı desteklemediği anlamına geliyor.
Masaüstü/Dizüstü Bilgisayarda Sanallaştırma Desteği Nasıl Öğrenilir?
Bilgisayarınızın sanallaştırmayı destekleyip desteklemediğini öğrenmek için işlemci üreticiniz tarafından sağlanan yazılımlardan faydalanabilirsiniz.
Intel İşlemciler
- Intel Processor Identification Utility yazılımını bu bağlantıdan indirip kurun.
- Yazılımı açtıktan sonra CPU Technologies sekmesine tıklayın.
- “Intel Virtualization Technology” seçeneğinin önündeki onay işareti, masaüstü/dizüstü bilgisayarınızda sanallaştırmanın desteklendiğini gösterir.
AMD İşlemciler
- AMD-V Detection Utility yazılımını indirin ve dosyaları dışa aktarın.
- “amdvhyperv.exe” dosyasına sağ tıklayın ve Yönetici olarak çalıştır’ı seçin.
- Masaüstünüzde/dizüstü bilgisayarınızda sanallaştırmanın durumu hakkında bir bilgi mesajı alacaksınız.
- Eğer “This system is not compatible with Hyper-V” gibi bir mesaj alıyorsanız sisteminiz desteklemiyor demektir.
- Mesajda “This system is compatible with Hyper-V” yazıyorsa sanallaştırma desteğine sahipsiniz.
Şimdi BIOS üzerinden sanallaştırmayı nasıl etkinleştirebileceğimize bakalım. Bilindiği üzere bilgisayar üreticileri BIOS’a girmek için farklı yöntemler sunuyor. Ayrıca virtualization ayarını değiştirmek için BIOS yazılımına bağlı olarak farklı adımlar gerekebilir.
Sisteminiz destek sunuyorsa, bu teknolojiyi aktif etmek için bilgisayarı yeniden başlatın ve sürekli BIOS anahtar tuşuna basın. Söylediğimiz gibi bu tuş üreticiye göre değişebilir. Çoğu zaman Esc, Del, F1, F2 veya F4 tuşları kullanılır.
Yeniden başlatma sırasında ekranınız karardığında, saniyede en az iki kez hızlıca BIOS tuşuna basın. Bu yeniden başlatma sırasında BIOS’u kaçırmamanız için önemlidir. Kullandığınız tuş işe yaramadıysa, bilgisayarınızı yeniden başlatmayı deneyin ve aynı işlemi başka bir tuşla gerçekleştirin.
BIOS’a girdikten sonra CPU yapılandırma bölümünü bulmanız gerekecek. Sisteminize bağlı olarak menü “CPU configuration”, “processor“, “Northbridge” veya “Chipset” gibi isimler taşıyabilir. Sonrasında “Advanced” veya “Advanced Mode” seçenekleriyle sanallaştırmanın yer aldığı bölüme ulaşabilirsiniz. BIOS yapılandırmasına bağlı olarak, bu ayar Hyper-V, Vanderpool, SVM, AMD-V, Intel Virtualization Technology veya VT-X gibi isimler taşıyabilir.
Etkinleştirme menüsüne ulaştığınızda, bir kontrol listesinden veya bir açılır menüden etkinleştirme seçeneğini seçmeniz istenebilir. Her şekilde “Enabled” ayarını seçin. Bunun dışında “AMD IOMMU” veya “Intel VT-d” seçeneklerini görüyorsanız bunları da seçebilirsiniz.
Son olarak BIOS’tan çıkış yapmadan önce değişiklikleri kaydetmeyi unutmayın. Çıkış yaparken kullanılan tuşun açıklamasında “Save” veya “Save & Exit” yazabilir. Artık bilgisayarınızda donanım sanallaştırmasını başarıyla etkinleştirdiniz.