EKONOMİ SERVİSİ İstanbul Sanayi Odası (İSO), daha çok KOBİ niteliğindeki kuruluşları kapsayan “İSO Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2021” araştırmasının sonuçlarını açıkladı. 2021 yılında İSO İkinci 500’ün üretimden net satışları yüzde 77.5 oranında artarak 191.1 milyar TL’den 339.2 milyar TL’ye yükseldi. Üretimden net satışlara göre İSO İkinci 500’de Ege Seramik 980.1 milyon TL ile ilk sırayı aldı. Onu 979.8 milyon TL ile Kozlu Gıda ve 979.7 milyon TL ile Kangal Termik Santral izledi.
İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, İSO İkinci 500 çalışmasının 2021 yılı sonuçlarının, dünya ekonomisinin pandemi krizinden çıkış sancılarıyla geçirdiği hareketli bir yılın sanayiye yansıyan fotoğrafı niteliğinde olduğunu söyledi. Bahçıvan şu değerlendirmeyi yaptı:
“Öncelikle 2021 yılındaki aşı uygulamalarıyla dünyada hemen her sektöre dönük talebin beklenenden erken toparlandığına tanıklık ettik. Bu, beraberinde tedarik krizini getirdi. Gevşek para ve maliye politikalarının sağladığı rekor parasal genişlemenin en yıkıcı yan etkisi ise sonuçlarını bugün de yaşamakta olduğumuz küresel enflasyon oldu. 2021 yılını çift haneli bir büyümeyle kapatan ülkemizde ise sanayi kuruluşlarımız, özellikle dış pazarlardaki performanslarıyla güçlenen küresel talepten payını almış görünüyor. İSO 500’e göre daha küçük ölçekli ve KOBİ niteliğinde şirketlerden oluşan İSO İkinci 500’ün ihracatı yüzde 35’lik bir büyümeyle 2021’de Türkiye genelinden ve İSO 500’den daha başarılı bir görünüm sunuyor.”
Rekor kırdılar
2021’de Türkiye’nin toplam ihracatı yüzde 32.8, sanayi ihracatı da yüzde 33.2 artmıştı. Aynı yılda İSO İkinci 500’ün ihracatı yüzde 35.4 oranında artarak 13.5 milyar dolar ile rekor seviyeye ulaştı. Böylece İSO İkinci 500’ün Türkiye toplam ihracatı içindeki payı yüzde 6, sanayi ihracatı içindeki payı ise yüzde 6.2 oldu ve her iki oran da 2020 yılına göre 0.1 puan artış kaydetti. İhracat tarafındaki bir diğer önemli gelişme de ihracat yapan firma sayısındaki artış eğilimi. İSO İkinci 500’de 2018 yılında 450 bandını aşan ihracat yapan firma sayısı 2021’de 468’e yükseldi. Bu durum, nispeten daha küçük ve orta ölçekli kuruluşların dış pazarlara açılma ve talep dalgalanmalarına karşı esnekliklerini artırma konusunda oldukça başarılı bir performans sergilediğini ortaya koyuyor.
Borç vadesi kısaldı
İSO Başkanı Bahçıvan, İSO İkinci 500’ün borçlanma yapısında belirgin bir bozulmanın dikkati çektiğini belirterek şunları söyledi:
“Veriler, İSO İkinci 500’de işletme faaliyetlerinin giderek daha fazla borçlanma ağırlıklı olarak finanse edildiğini ortaya koyuyor. Asıl önemlisi ise borcun vade yapısında da gözle görülür bir kısalmanın olması.”
Bununla birlikte İkinci 500 şirketlerinin, 2021’de İSO 500’ü aratmayacak şekilde hem faaliyet giderlerini hem de yıl içerisindeki döviz kuru dalgalanmalarını başarıyla yönettiklerini vurgulayan Bahçıvan, “Hem EBITDA hem de vergi öncesi dönem karlılığında dikkat çekici iyileşme söz konusu” dedi.
Listedeki şirketlerin toplam faaliyet karı 2020’ye göre yüzde 82.6 artışla 52.6 milyar liraya yaklaştı. Toplam dönem karları ise yüzde 87.8 artarak 37.7 milyar lira oldu.