Yıllardır Türkiye ile Amerika arasındaki ilişkilerin kötü olmasında rol oynayan faktörlerden biri olan Halkbank davasında yeni bir gelişme yaşandı. Halkbank’ın Anayasa mahkemesine yaptığı itirazın reddedilmesi, Başsavcı Elizabeth Prelogar tarafından istendi. New York Güney Bölge Mahkemesi asıl kararı verecek. Bununla birlikte davanın sonuçlanmasının en az 1 ile 1 buçuk yıl sürmesi bekleniyor.
15 Ekim 2019’da New York Güney Bölgesi Başsavcısı Geoffrey Berman tarafından açıklanan iddianamede Halkbank’a altı farklı suçlama yöneltilmişti. İddianamede Halkbank’ın İran’a yönelik Amerikan yaptırımlarını ihlal etmesinden dolayı ABD kurumlarını dolandırmak amacıyla komplo, Uluslararası Acil Ekonomik Güç Yasası’nı ihlal etmek amacıyla komplo, Amerikan bankalarını dolandırmak, Amerikan bankacılık ve finans sistemini dolandırmak amacıyla komplo, kara para aklamak ve kara para aklamak amacıyla komplo suçlarını işlediği iddia edilmişti.
Halkbank aleyhinde 15 Ekim 2019 tarihinde açıklanan 45 sayfalık iddianamede, Halkbank yönetiminin Türk hükümetinin üst düzey yetkilileri tarafından desteklendiği ve korunduğu da iddia edilmişti.
İddianamede, Halkbank’ın 2012 ve 2016 yılları arasında İran’ın uluslararası piyasalarda petrol ve doğal gaz satışından elde ettiği gelirin ülkeye girmesinde yardımcı olduğu, İran’ın petrol ve doğal gaz satışından elde ettiği geliri harcamasına imkan veren bir mekanizmanın, paravan şirketler ağını kullanarak uygulanmasına yardım ettiği iddia edilmişti.
YAPILAN TOPLAM PARA TRANSFERİ 20 MİLYAR DOLAR
Tüm bu suçlamaların, ABD’nin İran’a karşı yaptırımlarının ihlali olduğu, Halkbank’ın yaptığı transferlerin tutarının yaklaşık 20 milyar doları bulduğu öne sürülmüştü.
New York Güney Bölgesi Federal Mahkemesi’nde devam eden ön duruşmalara katılmayan Halkbank, hakim Berman’ı kızdırmıştı. Halkbank’a ikinci kez ön duruşmaya katılma çağrısı yaptığını kaydeden hakim Richard Berman, ön duruşmalara katılmayan Halkbank için bu durumun kasıtlı olduğu ve itaatsizlik olduğu kararına varıp başka yaptırımlar uygulayabileceğini belirtmişti.
Savcılık, Halkbank’ın New York’taki davayı reddetmesi halinde, ilk haftanın sonunda 7 milyon dolar, ikinci haftanın sonunda 21 milyon dolar, sekizinci haftanın sonunda 1 milyar 800 milyon dolar tutarında para cezasıyla karşı karşıya kalabileceğini iddia etti.
3 MAYIS’A ERTELENMİŞTİ
Halkbank, bu şok yaptırım riski karşısında New York’taki duruşmalara avukat atadı. Halkbank, 2 Mart 2020 tarihinde ilk kez resmi olarak bir ara duruşmaya avukatları aracılığıyla katıldı. Hakkındaki altı ayrı suçlamayı da kabul etmedi.
Hakim Berman, 2 Temmuz 2020 tarihinde aldığı kararla Halkbank davası jüri seçiminin 23 Şubat 2021 tarihinde yapılmasına, jürili seri duruşmaların da 1 Mart 2021 tarihinde başlamasına hükmetti ancak daha sonra seri duruşmaların başlangıç tarihini daha sonra 3 Mayıs’a ertelediğini açıklamıştı.
2021 yılı başladığında ABD’de Halkbank aleyhine açılmış iki farklı dava sürüyordu. Halkbank aleyhine 15 Ekim 2019 tarihinde, New York Güney Bölgesi Başsavcılığı tarafından, kara para aklama temelli altı suçlamada açılan dava, daha sonra Rıza Sarraf davasıyla birleştirilmişti.
YİNE TEMYİZ BAŞVURUSU YİNE RET
2021 yılının kasım ayına gelindiğinde daha önce ABD’de yargılanamayacağı iddiasıyla, İkinci Bölge İstinaf Mahkemesi’ne bir alt mahkemenin kararını temyiz için başvuran ve temyiz talebi reddedilen Halkbank, mahkemeye yaptığı yeni bir başvuruda daha bulunmuştu. Bununla birlikte ABD’de devam eden Rıza Sarraf davasında sanık olarak yargılanan Halkbank’ın, istinaf mahkemesine ikinci kez yaptığı temyiz başvurusu da reddedilmişti.
Halkbank davasının 2022 yılında yeniden bir alt mahkeme olan New York Güney Bölgesi Federal Mahekemesi’nde devam eden dava sürecinde, Halkbank’ın yaptığı temyiz başvurusu bugün yine reddedildi.